Bir gece karşıma çıkan bir fotoğraf, beni Çanakkale'nin derinliklerine doğru bir yolculuğa çıkardı. Özellikle 57. Alay'ın neredeyse tamamının şehit olduğu 18 Mart 1915 gecesi, merakımı uyandırdı. Ancak araştırmalarım, o gece yaşananların biraz daha karmaşık olduğunu gösterdi. Cevat Paşa ve emrindeki birkaç askerin, o geceyi Osmanlı lehine çevirerek emperyalist gemileri geri püskürttüğü biliniyor.

Araştırmacı-yazar Mustafa Armağan da bu konuya değinerek, 18 Mart 1915 Çanakkale Deniz Zaferi'nin asıl kahramanının Müstahkem Mevki Kumandanı Cevat Paşa (Çobanlı) olduğunu belirtiyor. Ancak Armağan, bu zaferde Yarbay Selahaddin Adil Bey'in de önemli bir rol oynadığını vurguluyor. O gün topçulara tarih yazdıran ateş emirlerini veren Yarbay Selahaddin Adil Bey, daha sonra paşa olmuş ve bugünkü askeri komuta karşılığı olarak orgeneral rütbesine yükselmiştir.

Mustafa Armağan, bu kahramanların zamanla unutulduğunu, daha doğrusu unutturulduğunu ifade ediyor. Tıpkı Kut'ül Amare zaferi (Kût'ül-Amâre) gibi. Armağan'a göre Çanakkale Savaşı, I. Dünya Savaşı'nın uzamasına neden olan bir kırılma noktasıdır. Osmanlı açısından bir deniz zaferi olan bu savaş, adeta bir düelloydu. Eğer tabyalarımız yenik düşseydi, İtilaf donanması boğazı geçip İstanbul'a ulaşacak ve Amiral Carden'in dediği gibi kahvaltıyı İstanbul'da yapacaktı.

Armağan, Mustafa Kemal Atatürk'ün 18 Mart sorusuna verdiği "Fakat bu tamamıyla bir deniz hareketidir" cevabını da aktarıyor. Bu........

© Milat