Mazlum Vesek yazdı: Yetmiş kere eylül, yetmiş kere sonsuz acı
Balıkpazarı’nda esnaftı. Namlı kabadayılardan birinin kardeşiydi. 6 Eylül 1955’te Ekspres gazetesi “Atamızın Evi Bomba ile Hasara Uğradı” provokasyon başlığını attığında Taksim’e yürüyen kalabalıkları görür. Yağmanın başladığını görür. Nefret Rum komşularına yönelince onları bahçelerine alıp sahip çıkar. Öyle ki Rumların yaşlı kadınları onun için bir anne, gençleri kardeş gibidir. “Bizler sevgiyi yaşatmaya baktık. Kırmamaya baktık” diyor. Adı Çetin İşler, 90 yaşında 70 yıl önceki iki utanç gecesinin tanıklığını anlattı.
Anne tarafı Yalovalı, baba tarafı Kapadokyalıydı. 8 yaşındayken babasının yeni açtığı meze dükkanının yakılıp yıkıldığına tanık oldu. Mebusların, doktorların gömleklerini diken annesinin dört dikiş makinesini kırıp dökerler. Makinesiz kalan annesi mecburen evlere temizliğe gider. Annesinin yokluğunun verdiği korkuyu hiçbir zaman unutmamıştır. Yetmedi, evlerinin önünde duran kamyondan inenler hanelerine girmeye çalışır. “Gavurlar bu akşam sizin son geceniz! Sizi keseceğiz” seslerini duyar. Despina Mistiloğlu, 78 yaşında 70 yıl önceki korkuyu, yalnızlığı anlattı. “Oldu, unutuldu” diyemiyor ama “Bir daha böyle vakalar olmasın…” diyor.
Evleri Beyoğlu’nda Kurdela Sokak’taydı. Ama o “Eylül” olduğunda Heybeliada’dırlar. 7 Eylül günü hiçbir şeyden haberleri yoktur. Çevredekiler annesine “Dün akşam İstanbul’da çok fena şeyler oldu” diyerek dehşeti özetlerler. O gün, onun doğum günüdür. Babası onun için pasta almaya gider ama ne doğum günü kalır ne pasta. “7’de malınız 8’de canınız” diye bir söz duyarlar. Bir Türk subayının evine sığınırlar ve o gece hiç uyuyamazlar. Babası, iki günlük vahşetten geriye kalan İstanbul’un fotoğraflarını çeken kişidir. Gözaltına alınan babasının nerede olduğunu öğrenmek için rüşvet vermek zorunda kalırlar. Marina Kalumenu, 82 yaşında 70 yıl öncesinin sonsuz acısını anlattı.
İkinci Dünya Savaşı esnasında babası Nafıa askerliği yaptı. 6-7 Eylül 1955’te vahşete tanık oldu. 1964’te İstanbul’daki Rumların neredeyse yarısının gitmek zorunda kaldığını gördü.........





















Toi Staff
Gideon Levy
Tarik Cyril Amar
Stefano Lusa
Mort Laitner
Sabine Sterk
Ellen Ginsberg Simon
Mark Travers Ph.d