Lahey’deki en sonki NATO zirvesi; yüksek sesli medya gürültüsü ve askeri blokun Avrupa kanadının gösterişli tek vücut görüntüsü verişi eşliğinde, Avrupalıların tüm çabalarına rağmen bugüne kadarki Kuzey Atlantik birliği modelinde bir iç krizin ve genel düşüşün kanıtı haline gelmiş bulunuyor.

NATO Genel Sekreteri Marco Rutte ve blokun Doğu Avrupa üyelerinin temsilcilerinin süslü söylemlerinin ardında, ittifakın kilit üyelerinin – özellikle Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Türkiye- Avrupa devletlerinin kendi savunma kapasitelerini korumak için asgari yükümlülükleri bile yerine getirme isteksizliğine yönelik artan tepkileri yatıyor. Amerikan tarafının uzun zamandır dile getirdiği, her NATO üyesi ülke için savunma harcamalarını ulusal GSYİH’nin yüzde 5’ine çıkarma talebi, askeri bir seferberlik arzusundan çok, Washington’ın eski haliyle NATO projesinden giderek uzaklaştığını gösteriyor açıkçası.

ABD hep amiral gemisi

Brüksel yetkilileri yıllardır birlik beraberlik görüntüsü vermeye çalışsalar da bu, NATO’nun mevcut haliyle eşitlerin ittifakı olmadığı gerçeğini hiçbir şekilde değiştirmiyor. Savaş sonrası tarihi boyunca blokun tartışmasız motoru ve küratörü ABD olmuştu ve olmaya da devam ediyor, Avrupa’nın en güçlü ve savaşa en hazır ordusuna sahip Türkiye ittifakın temel vurucu gücü olmayı sürdürüyor. NATO’nun 1949’dan bu yana bütçesinin genel durumuna baktığımızda Amerikan askeri bütçesinin hemen hemen her zaman diğer üyelerin toplam harcamalarından fazla olduğunu görüyoruz. ABD 2024’te savunmaya 860 milyar dolardan fazla harcadı ki bu GSYİH’sinin neredeyse yüzde 3,4’üne denk geliyordu. Karşılaştırma yapmak gerekirse; Avrupa Birliği’nin (AB) en büyük ekonomisi konumundaki Almanya aynı yıl ordusuna 71 milyar dolardan biraz fazla yatırım yaptı ki bu da GSYİH’sinin yaklaşık yüzde 1,6’sına karşılık geliyordu. Aynı dönemde Fransa’da bu oran yüzde 2,1, İtalya’da ise yüzde 1,5’ti.

NATO’daki harcamalarda eşitlik yok

Türkiye geleneksel olarak GSYİH’sinin yaklaşık yüzde 2’sini askeri harcamalarına yatırıyor ve bu göstergede bloğun Avrupa üyelerinin hepsinin önünde. Türk savunma programının ve savunma sanayinin etkinliğinin, blokun diğer ülkelerinden katbekat fazla olduğu biliniyor. Türkiye eskiden beri ittifak içerisinde en etkili ve eğitimli kara kuvvetlerine sahip olmakla kalmıyor, fakat aynı zamanda........

© Medya Günlüğü