Günlük hayatta çoğu kez şu üç kavramın, aynı anlamı ifade ettiğini sanarak birbirinin yerine kullanırız. Bunlar;

Enflasyon

Fiyat Artışı

Hayat Pahalılığı

Enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin sürekli olarak artmasıdır. Her biri aile bütçesinde ki ağırlıkları göre yerleştirilmiş 400 mal ve hizmetten oluşan bir büyük sepeti düşünün. Sepetin içindekilerin toplamı başlangıçta endeks 100 İken, bir sonraki ayda 102 sonra ki ayda 103 olmuşsa bu artış sürekli olarak artış gösterdiğinden dolayı buna enflasyon diyoruz.

Sepette ki 400 mal ve hizmetin fiyatlarının bir kısmının o dönem için eksilmiş olması önem arz etmiyor. Önemli olan enflasyona tabi olan, her bütçeye göre çarpım katsayısı farklı 400 mal ve hizmetten oluşan enflasyon sepetinin genel fiyatını toplamıdır.

"Her bütçeye göre çarpım katsayısı farklı" tabirimizi biraz açacak olursak; 4 kişilik bir asgari ücretli için günde 10 TL'den aldığı ekmeğe % 25 zam geldiğinde bu aile günde 10 TL ayda ise 300 TL sırf ekmekten dolayı gelir kaybına uğrayacaktır. Yani aylık geliri 22 000 TL'sinin % 1,36'sını sırf ekmekten dolayı kaybetmektedir. Oysa aylık geliri 500 bin TL olan aynı nüfusa ve ekmek tüketimine sahip yüksek gelirli biri için bu oran binde 6 olacaktır.

Yani asgari ücretlinin ekmeğine yapılan zam, yüksek gelirliye göre 22,6 kat daha fazla olmaktadır. Ancak, sepet fiyatı oluşturulurken burada devreye aile geliri ve tükettiği ürünün o ailede ki ağırlığına göre, katsayı oluşturulmaktadır. Yoksa yüksek gelirli çoğu insan nüfus aynı da olsa günde 4 ekmek tüketmeyeceği gibi o kesimin tükettiği ekmeğin fiyatı da farklıdır elbet.

Kaldı ki, bu ve daha üst geliri olan kesimlere sistem gelir artırıcı enflasyon fazlası faiz v.s gibi enstrumanlarla adeta korunmaktadır.

Fiyat Artışı ise, bir mal ve Hizmetin bir defalık artış göstermesini ifade eder. Örneğin fiyatı 60 TL olan elmanın 70 TL'ye sonrada 80 TL'ye çıkması enflasyon değil fiyat artışıdır. Zira bir........

© Maraş Gündem