1950’lerin Ankara’sında iki katlı bahçeli evler vardı. Biz Atatürk Bulvarı’nın hemen altındaki sokakta, bahçe içinde iki katlı bir evin alt katında kirada otururduk. Oturduğumuz Adakale Sokak, Ankara’nın en iyi sokaklarından birisiydi ve babamın memur maaşıyla orada kirada oturabiliyorduk. Yanımızdaki evde üst katta ev sahibi bir anne kız, orta katta bir tüccar ve ailesi, bodrum katta da SSK’de çalışan dul bir anne ve üç çocuğu otururdu. Öteki yanımızda İngiliz Kültür Heyetinin üç katlı binası vardı. Onun hemen altında bir serbest avukatla eşi ve üç çocuğu vardı. Hepimiz arkadaştık, birlikte okula gider, okul sonrası birlikte oynardık. Bütün mahallede yalnızca tüccar ailesinin arabası vardı. Bir de babamın makam arabası. O arabaya bir kez bile ne annemi ne de bizi bindirdi babam. Kendisi de yalnızca evden işe giderken ve işten eve dönerken kullanırdı. Sokaktaki evlerin tamamı iki katlıydı: Genellikle üst katlarda ev sahipleri, alt katlarda bizim gibi kiracılar otururdu. Evlerin bahçeleri bizim oyun alanlarımızdı. Kimse kimseye hava atmazdı o zamanlar. Aslına bakarsanız o zamanlar öyle hava atacak kadar farklar da yoktu. Tüketim malı ithalatı falan kısıtlıydı. Hiç kimse pahalı spor ayakkabılar, cinler, çantalar ya da gözlüklerle hava atma lüksüne sahip değildi. O nedenle kimse kimsenin zenginliğini, fakirliğini pek bilmezdi. O zaman karpuz böyle dilimlenmiş olarak veya elma taneyle satılmazdı, en düşük gelirlimiz bile karpuzu bütün ve elmayı kiloyla alacak kadar gelire sahiptik. Herkes iyi kötü et yapabilecek, bilemedin kıyma alıp köfte yoğurabilecek durumdaydı. Gelirler mi yüksekti yoksa üretim mi daha çoktu, satın alma gücü mü yerindeydi hatırlamıyorum ama kimse yiyeceğinden içeceğinden bugünkü gibi kısmazdı. Kimse bahçede barbekü falan yapmazdı. Ayıp sayılırdı, görgüsüzlük sayılırdı böyle şeyler. Bahçelerde kayısı, kiraz, üzüm, şeftali yetişirdi. Mesela bizim evin bahçesinde kayısı, ayva, yan komşunun bahçesinde erik, üzüm, öteki taraftaki komşunun bahçesinde elma ve armut olurdu. Bütün bu meyveler mahalle çocuklarının emrine amade birer açık hava meyve sofrası gibiydi. İlk toplananlar mutlaka komşulara birer tabak içinde verilirdi. Onlar da aynısını yapardı. Gelir dağılımı böyle farklı değildi. Zenginlerle orta halliler, hatta fakirler aynı yerlerden alış veriş yapar, aynı pazara giderdi. Okuldan gelir, yemeğimizi yer, varsa ödevimizi yapar, bahçeye çıkardık. Akşam yemeğine kadar da eve su içmek ve meyve almak dışında girmezdik. Birbirimizin evi kendi evimiz gibiydi. Kimin evine yakınsak oraya girer hep birlikte su içer, meyve alır dışarı çıkardık. Hava aydınlıkken, futbol, dokuztaş, yakan top, ebecilik, hava kararınca da saklambaç oynardık. Bırakın cep telefonunu, çoğu evde sabit telefon bile yoktu. Sonsuz bir özgürlüğün tadını çıkarırdık. Şimdiki çocukların evde tabletlerde oynadığı sanal oyunların gerçeğini bahçede, sokakta oynardık.

Evimize en yakın okullara giderdik. Öyle servis arabası falan yoktu. Bize en yakın okul Mimar Kemal İlkokuluydu. Yüksel Caddesinde bahçe içinde giriş katıyla birlikte üç katlı tarihi bir binaydı. Sınıflar kalabalıktı. Bizim sınıf 60 kişiydi. Üç kişi bir sırada kızlarla erkekler yan yana otururduk. İlkokuldan sonra........

© mahfiegilmez.com