Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ekonomiler Karşılaştırması

IMF’nin World Economic Outlook October 2025 (Dünyanın Ekonomik Görünümü Ekim 2025) raporundaki tahminlerden yararlanarak 2025 ve 2026 yıllarına ilişkin durumu ele alalım. Aşağıdaki iki tablo satın alma gücü paritesine (SAGP) göre 1999 yılı ve 2024 yılı verilerini karşılaştırmalı olarak ortaya koyuyor (IMF’nin World Economic Outlook, Ekim 2000 ve Ekim 2025 raporlarından yer alan veriler kullanılarak tarafımızdan hazırlanmıştır):

Bu iki tabloya karşılaştırmalı olarak baktığımızda aradan geçen 26 yılda şu gelişmeler olmuş: (1) Kapsanan ekonomi sayısı 184’den 197’ye yükselmiş. 1999’da gelişmiş ülke sayısı 28 iken 2024’de 42’ye yükselmiş, gelişmekte olan ülke sayısı 1999’da 156 iken 2024’de 155’e düşmüş. (2) 1999’da gelişmiş ülkelerin dünya GSYH’sindeki payı yüzde 57,4 iken 2024’de yüzde 39,6’ya gerilemiş buna karşılık gelişmekte olan ülkelerin dünya GSYH’sindeki payı 42,6’dan yüzde 60,4’e yükselmiş. ABD’nin dünya GSYH’sindeki payı yüzde 21,9’dan 14,8’e gerilerken Çin’in payı yüzde 11,2’den yüzde 19,3’e yükselmiş. Çin, son on yıldır satın alma gücü paritesiyle hesaplanan GSYH açısından dünyanın en büyük ülkesi olarak karşımıza çıkıyor (cari fiyatlarla hesaplandığında ABD hala birinci sırada.) Euro bölgesi de düşüşte görülüyor. (3) İhracattaki paylardaki değişim GSYH’ye göre daha düşük. Buna karşılık Çin, dünya ihracatındaki payını yüzde 3,1’den 11,8’e yükselterek büyük bir çıkış yakalamış görünüyor. (4) Çin’in dünya nüfusundaki payı azalırken Hindistan hızlı bir nüfus artışı yaşıyor. (5) Türkiye’nin dünya GSYH’sinde ve ihracatındaki payları artarken nüfustaki payı değişmeden kalmış bulunuyor. (6) Bu tablodaki verilere farazi bir gelir dağılımı çerçevesinde bakalım. Dünyanın toplam GSYH’sini 100 dolar olarak kabul edelim. Bu durumda 42 gelişmiş ülke bu gelirin 39,6 dolarını alacak ve ülke başına ortalama 0,94 dolar gelir deşecek, 155 gelişme yolundaki ülkenin alacağı toplam gelir payı 60,4 dolar olacak ve ülke başına 0,39 dolar gelir düşecek demektir. Buna göre gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan ülkelere göre yaklaşık 2,5 kat daha fazla gelir elde ediyor olacaklardır. Kuşkusuz........

© mahfiegilmez.com