Başkanlık sistemi denildiği zaman akıllara hemen ABD gelir. Gelmesinin nedeni de sistemin tıkır tıkır işlemesinden kaynaklanır. Avrupa’da durum çok farklıdır. Fransa’da yarı başkanlık vardır, İngiltere dahil pek çok ülkede krallık, Almanya’da ise yürütme üzerinde çok da etkisi olmayan cumhurbaşkanı. Avrupa’da güçlü parlamentolar bulunur ve bu nedenle de çok sık erken seçim ile bu seçim sonuçlarına bağlı olarak hükümet değişiklikleri, farklı varyasyonlarla da koalisyon hükümetleri oluşur. Ama sistemleri oturduğu için 2 yıla varan sürelerde bile yeni hükümetlerin kurulamaması o ülkede kriz de sorun da yaratmaz. Seçim oturmuş ya da oturma eğilimindeki demokratik ülkelerde her derdin devasıdır, Avrupa’da da öyledir.

ABD’nin başkanlık sisteminde 2 meclis bulunur. Milletvekilleri olarak adlandırılan temsilciler meclisi ve senato. 435 üyesi olan temsilciler meclisi için her 2 yılda bir seçim yapılır. ABD seçmeninin önüne her 2 yılda bir sandık koyulur yani. 100 üyeli senato 6 yıllığına seçilir. (Bizim 4 katımız fazla nüfusu bulunan ABD’deki parlamento ‘kongre’ üye sayısı bizden az) Dar bölge seçim sistemi uygulanır ve partilere değil adaylara oy verilir. ABD’de en son erken seçim 1787 yılında yapıldı. ABD’de başkan için de erken seçim yapılmıyor. Nixon azledilmek üzereyken görevden ayrılınca yerine, Temsilciler Meclisi’nden Başkan Yardımcılığı görevine getirilen Gerald Ford ABD Başkanı oldu ve 3 yıl bu görevi yaptı. Ülkelerin sistemleri demokrasi ve hukuk üzerine inşa edilmiş ise ara sıra arıza yapsa da yoluna bir biçimde şarampole düşmeden devam ediyor.

Bahçeli de Erdoğan de erken seçimi sever

Türkiye siyasetinde bugüne kadar erken seçim istememelerine karşın en çok erken seçime giden 2 siyasetçi Devlet Bahçeli ile Recep Tayyip Erdoğan her zaman olduğu gibi bu günlerde de seçimlerin zamanında yapılacağını, erken seçimin hiç gündemlerinde bulunmadığını dile getiriyorlar. Zamanı belli olmasa da bu erken seçim olacak demektir.

AKP’nin tek başına iktidara getiren 2002 erken seçimine Bahçeli’nin hamlesiyle gidildiği hep aklınızda kalsın. Halen bu erken seçim talebinin somut nedenlerini ögrenebilmiş değiliz. Erdoğan da erken seçim kozunu ya politik bir hamle ya da “inandığı” değerler için kullandı. Bu nedenle 17 ay erken seçime gitmişliği de var 1 ay erken de.

Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yaşanan 367 krizi ve “e-muhtıra” nedeniyle Erdoğan ilk erken seçimine 2007 yılında “politik bir karşı hamle” olarak gitti. Ardından yapılan referandumla cumhurbaşkanını sadece halkın seçmesi sağlanmadı, “seçimler hiçbir zaman 5 yılda bir yapılmıyor o nedenle milletvekili seçimleri 4 yılda bir yapılsın” düzenlemesi de anayasaya girdi. Burada........

© Kısa Dalga