26 yıl önce, 17 Ağustos 1999’da, saat 3 sularında sarsıntıyla uyanıp, kendimizi dışarıya attık. Lise çağındaydım, şimdiye kadar böyle şiddetli bir deprem yaşamamıştım. Sonra 45 saniye sürdüğünü öğrendiğimiz o dehşet anlarının saatler sürdüğünü sanmıştık. Bursa depremin merkez üstü değildi, bulunduğumuz yerde yıkım yoktu. Yine de evlere giremedik o akşam ve sonrasında uzun süre.

Sabah depremin İzmit Gölcük merkezli olduğunu öğrendik. 7.8 şiddetinde bir deprem İzmit’i, Yalova’yı yıkmıştı. Bursa, Eskişehir ve İstanbul’da da yıkılan binalar ve can kayıpları vardı. Artçı depremler sürerken saatler ve günler geçtikçe ölenlere ilişkin sayılar yükseliyordu. Kıyametti yaşanan. “Sesimi duyan var mı?” haykırışı hayatımızın bundan sonrasında kulaklarımızda olacaktı.

Resmi rakamlar 17.480 kişinin hayatını kaybettiğini söylüyordu. İnsanların pek çoğu inanmadı bu sayılara. Nitekim 2010 meclis araştırması raporuna göre 18.373 kişi hayatını kaybetmişti. Yüzbinlerce insan yaralandı, yüzbinlerce aile evsiz kaldı.

Sayılar ne kadar soğuk değil mi? Ölenlerin her birinin en sevdiklerimiz olduğunu düşünelim. Bir sayı olmazlar değil mi? Ya da demin yaptığımız gibi ‘yüzbinlerce’ demek yaşananı anlatmaya ne kadar yetiyor?

Yakın tarihimizin en büyük faciasıydı yaşanan ve öldürenin aslında deprem değil sistem olduğunu çok acı bir tecrübeyle öğreniyorduk.

Hırsız müteahhitler para kazansın diye, denetimsiz yapılmış çürük binalarda öldü on binlerce insanımız. O dönem yaygınlaşmaya başlayan telefon şebekeleri çökmüş, iletişim ortadan kalkmıştı. Kızılay’ın kendisinin yardıma muhtaç haline geldiği 99 Depremiyle çok net anlaşılmıştı.

Demokratik Sol Parti (DSP), Anavatan Partisi (ANAP) ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) koalisyon hükümeti iktidardaydı. Yapılması gerekenler yapılmıyor, yapılamıyordu. Çünkü insan yaşatmaya, insan kurtarmaya odaklı bir sistemde yaşamıyorduk. Devlet yalnızca kendisini korumaya odaklanmıştı on yıllar boyu. Depremin vurduğu bölgeye yardım ekipleri zamanında gitmedi. Birçok kurtarma ekiplerinin ulaşması........

© Kısa Dalga