Evet, ‘içtihat kapısı’ kapalı. Kimse ‘içtihat’ etiketini kullanarak din hakkında bir şey söyleyemez. Söylerse başına iş alır. Reformculuk, sapıklık gibi ithamlar tepesinden aşağı boca edilir.

Söylemeden yapacaksın. Kafanı aşağı eğip mırıldanacaksın. İçtihat miçtihat demeyeceksin.

Ecdadımız değişik dini güncelleme metotları bulmuşlar, tatbik etmişler. Dini eğer muktedir olan kim ise, onun işine gelecek şekilde güncellersen başın belaya girmiyor.

Ulemamız da bu konularda tecrübeli. Ve o engin tecrübe bir inkıtaa uğramadan bugünlere kadar ulaşmış.

Halkımızın değişen şartlara intibak kabiliyeti de fena değil.

“Muamele-i Şer’iye” tarihi bir örnek.

Para vakıfları üzerinden bir borç ilişkisine giriyorsunuz.

Diyelim vakıftan yüz lira borç alıyorsunuz.

Vakıf size yüz lirayı verirken yanı sıra kıymetsiz bir şeyi mesela bir kalemi size 10 liraya satıyor. Alınıp verilen eşyayı ve miktarları ben uyduruyorum. Ama ‘muamele’ böyle.

Vade dolduğunda borcunuz olan 100 lirayı ödüyorsunuz. Kalem için de 10 lira ödüyorsunuz. Böylece faizli işlem yapmamış oluyorsunuz.

Anadolu’nun bazı bölgelerinde bu işlem aynıyla uygulanıyor. Bana Siirtli esnaf dostlarım anlatmıştı. Muhtemelen başka bölgelerde de vardır.

Malum, biz faiz konusunda hassasız.

Hassastık.

“Nas” vardı, bizden ‘nas’sın........

© Karar