Sorumsuz, şeffaflıktan uzak ve halka hesap verme geleneği olmayan devlet yönetimleri, geçmişten bugüne, içine düştükleri mali darboğazlardan kurtulmak ve gelir üretmek üzere akla hayale gelmedik tuhaflıkta gelir kaynakları ve vergi yöntemleri icat etmişlerdir.

Tarihte, bu bağlamda, 1700’lerde Ingiltere’de evlerdeki pencere sayısına göre, 1300-1800 yılları arasında Fransa’da ailelerce tüketilen tuz miktarına göre vatandaşlardan vergi alındığı; Deli Petro döneminde Rusya’da sakallı erkeklerin sakal vergisi ödemekle yükümlü tutuldukları bilinmektedir.

Günümüzde bu kadar absürt olmasa da, benzeri tuhaf ve şaşırtıcı uygulamalara, Türkiye’de ve ekonomik sorunlar yaşayan başka bazı ülkelerde de rastlanıyor.

Ekonominin içinde bulunduğu kronik kriz şartları ve ağır vergiler nedeniyle dünyada sadece Türkiye’de olan veya dünyada nadir örnekleri olsa da en abartılı biçimlerine Türkiye’de rastlanan bu tip çarpıcı uygulamaları şu şekilde sıralayabiliriz*:

-Vadeli Çek:
Türkiye ve bazı latin Amerika ülkeleri hariç, dünyada çek, “bankada hazır bulunan paraya dayanılarak” verilir ve “tahsilat tarihi” (vadesi) olmaz. Biz ise, işgüzarlık yapıp ince bir kurnazlıkla 3-6-9 ay gibi vadeler koyarak, sahip olmadığımız para üzerinden bir ödeme aracı icat etmiş, yani bir tür “kredi modeli” geliştirmiş bulunuyoruz.

-Cep Telefonu Kayıt Bedeli:
Dünya’da, cep telefonu için satış fiyatından daha fazla parayı "vergi" olarak alan tek ülke Türkiye’dir. Bu doğrultuda, 2025 yılı için ilan edilen resmi IMEI kayıt bedeli 45 bin TL’dir. Ayrıca yurt içindeki satışlardan Turizm Bakanlığı payı, TRT Bandrol ücreti, ÖTV ve KDV adı altında alınan ve telefon satış bedelini aşan vergiler, Hindistan ve Endonezya gibi ülkelerdekilerden daha yüksektir.

-Yurt Dışına Çıkış Harcı:
Yurt dışına çıkan vatandaşlarından harç alan İran, Mısır, Japonya, Filipinler gibi başka ülkeler de var. Fakat Türkiye, uygulamanın sürekliliği ve harç miktarı bakımından benzersizdir.

-Otomobillerde Fahiş Oranlarda ÖTV:
Araç fiyatlarının kategorisine ve motor hacmine göre, satış bedelinin 2 ve daha fazla katına ulaşabilen Özel Tüketim Vergisi, Türkiye’yi bu konuda dünya ülkeleri arasında benzersiz bir konuma getirmiştir.

-Dolaylı Vergilerin Yüksekliği:
Türkiye, toplam vergiler içinde p’e yakın dolaylı vergi oranıyla OECD ülkeleri arasında ilk sıradadır.

-Özel İletişim Vergisi (Deprem Vergisi):
1999 yılında geçici olarak getirilen bu vergi, kalıcı hale gelmiştir ve telefon, internet gibi iletişim hizmetlerinden alınmaktadır. Bu verginin kalıcı hale getirilmesi benzersizdir.

-Elektrik Faturalarında TRT Payı:
Elektrik faturalarından ve elektronik........

© Karar