Edmondo De Amicis’in Cadde-i Kebir’den bir servi ormanına ve mezarlıklara çıkması 1874 yılındadır, soldaki sekiz köşeli Maksem de, az ilerideki Halil Paşa Topçu Kışlası da servilerin derin sessizliklerinin arasında kaybolmuş gibidir. Hafiften sağ yaparak yüründü mü Pera seçkinlerinin yaz sıcaklarında takıldığı Belvü Bahçesi’ne çıkılıyor. Oranın tam konumunun yıllardır karıştırıldığını biliyorum, ama Refi’ Cevad Ulunay ustamızın 5 Temmuz 1949 günlü Yeni Sabah gazetesindeki tarifini esas alırsanız, hata yapmayacağınızdan eminim. Bu arada merâklıları için 1912 yılındaki ilk 1 Mayıs kutlamasının da Belvü Bahçesi’nde yapıldığını çıtlatayım. Kışladan Pangaltı’na kadar, mezarları saymazsak, bomboş kırlık, mahal Eremya Çelebi Kömürciyan’ın 17’nci yüzyıldaki ve İncicyan’ın 18’inci yüzyıldaki İstanbul kitaplarında yoktur, çünkü oraların asıl inkişâfı ‘30 ile ‘60 arasındadır: Kervansaray, Kahan, Dörtler, Pegasus, El Irak, Seyhan ve Belvü apartmanları hep yeni seçkinlerin ihtiyaçlarından doğan eserlerdir.

Füreya Koral verem tedavisinden dönüşünde El Irak Apartmanı’nın 2 numaralı dairesine yerleşmişti, ‘50’leri daha çok orada yaşadı, ‘70’lerin ilk yarısındaysa Arif Paşa Apartmanı’na geçti. Pınar Kür de ‘79 yılında Füreya Koral’ın üst katına taşınmıştı, Arif Paşa’nın onun “Bir Deli Ağaç” ve “Akışı Olmayan Sular” isimli kitaplarındaki hikâyelere girmesi bu yüzdendir. Artel Yayınları’nın edebiyatımızı çıkardığı kitaplardan çok El Irak Apartma’nda olmasıyla ve Hilmi Yavuz’un ‘72 sonbaharında orada çalışmaya başlamasıyla tırmaladığı muhakkaktır. Seyhan Apartmanı’nın birinci katında ise Perihan Bele oturuyordu, maalesef İsrail’in İstanbul Başkonsolosu Ephraim Elrom da ‘71 yılında Seyhan Apartmanı’ndaydı.

Türkiye Halk Kurtuluş Partisi’nin kurucu isimleri, Mahir Çayan, Hüseyin Cevahir ve Ulaş Bardakçı, 17 Mayıs 1971 günü saat 12.15 sularında Seyhan Apartmanı’na onun için girdiler, peşlerinden de Necmi Demir’i ve Oktay Etiman’ı içeriye soktular. Niyetleri Ephraim Elrom’u rehin alıp, idamla yargılan Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu’nun üyeleriyle takas etmekti. Saat 13.30 gibi de Elrom’un ve Hüseyin Cevahir’in apartmanın girişinde karşılaştıklarını, Hüseyin Cevahir’in onu Perihan Bele’nin dairesine sokmaya çalıştığını, Elrom’un karşı koyması üzerine Oktay Etiman’ın yardımıyla altmış yaşındaki adamı Perihan Hanım’ın dairesine aldıklarını biliyoruz. Paketlerini Ulaş Bardakçı’nın 11 Mayıs’ta Teşvikiye’den kaldırdığı 34 LF 584 plakalı Anadol marka otomobile yüklemek içinse Perihan Hanım’ın dairesinde biraz daha bekledikleri kesindir, Perihan Hanım onlara sık sık Atatürk’ün silâh arkadaşı Refet Bele’nin dulu olduğunu anımsatmasına rağmen, militanların heyecândan kadıncağızı dinlediklerini pek sanmıyorum, çünkü her defasında kendilerinin de kurtuluş savaşı verdiklerini söyleyerek Perihan Hanım’ı susturmaları bu düşüncemi doğruluyor. Seyhan Apartmanı’ndan plakadaki L harfi E harfiyle değiştirilmiş olan Anadol ile kira sözleşmesi Hv. Tğm. Cengiz Aker üzerine olan Nişantaşı’ndaki Hamarat Apartmanı’nın 8 numaralı dairesine geçerler. Aslında Hv. Tğm. Cengiz Aker diye biri yoktur, o ismi Hv. Tğm. Saffet Alp uydurmuştur.

Hükûmet örgütün taleplerini kabul etmez, verilen mühlet de dolar. 23 Mayıs’ta sokağa çıkma yasağı uygulanacaktır, bu da Baytar Ahmet Sokak’taki 5 kapı numaralı Hamarat Apartmanı’ndan dışarıya çıkamadıkları takdirde yakalanacakları anlamına geliyordu. Orayı terk etmeye kalksalar, yanlarında bir rehineyle Teşvikiye’den ayrılmaları asla mümkün değildi, Ephraim Elrom artık kendilerine ayak bağıydı, ayrıca yaşlı adamın cesâreti karşısında ne yapacaklarını bilemez duruma da düşmüşlerdi. Mahir Çayan’ın ve Ulaş Bardakçı’nın rehineden ancak onu öldürmekle........

© Karar