Devlet öylesine borçlanmış ki, her 4 liralık iç borç ödendiğinde 3 lirası faize gidiyor! Devletin iç borçlarının faizi, ana parayı geçmiş!

Önce haberi okuyalım:

“Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre, 2025’in ilk üç ayında iç borç ödemeleri içinde faiz kaleminin oranı t,7’ye ulaştı. Aynı dönemde 117 milyar TL ana para ödemesi yapılırken, 346,4 milyar TL faiz ödendi. Bu, faizin ana paraya oranla neredeyse üç katı olduğu anlamına geliyor.”

Bu feci durum karşısında iki türü düşünebiliriz:

. Biz bilmeyiz büyüklerimiz bilir, bir bildikleri vardır. Bu Orta Doğu toplumlarında yaygın bir düşünme biçimidir.

. İkincisi, ekonomi verimlilik artıracak teknolojik gelişme olmaksızın tüketim ağırlıklı büyütülürse söyle olur- şeklinde düşünmektir.

İkinci cevabı uzatmak mümkün: Denetim ve denge mekanizmaları, Meclis denetimi, bağımsız olması gereken Düzenleme ve Denetmeme kurumları güçlü olmayınca, siyaset kolayca borçlanma yoluyla tüketimi körükleyerek seçim kazanabiliyor.

“Kurumlar”ın önemini özellikle görmek gerekir. Daron Acemoğlu ve James Robinson “Ulusların Düşüşü” adlı kitabında tarih boyunca kurumların önemli olduğunu gösterdiler.

Kaynakları hortum gibi emen kurumlar gelişmeyi frenliyor. Kaynakların iktisadi gelişmeye gitmesinin yolunu açan kurumlar o toplumu geliştiriyor.

Ben bizden bir örnek vereyim. Tarımsal arazide devlet mülkiyeti demek olan “timar........

© Karar