“Sonuçtan sebep devşiren bir toplum” başlıklı yazıma pek çok yorum geldi.

Yorumlar, genelde ileri sürdüğüm iddiayı doğrular nitelikteydi.

Sebep sonuç ilişkisinin hayatı akılla açıklama gayretinin bir ürünü olduğunu söyledi birçok kimse.

“Aklın” araştırılarak bulunacak şey olmayan “hikmeti” çözmek için yetersiz bir cihaz olduğunu, hikmetin akılla uyuşmak zorunda olmadığını ileri sürdüler.

Böyle inanan kimselere göre sonuçlar, illa sebepler dairesinde teşekkül etmek zorunda değil.

Bir taşı havaya bıraktığınızda düşer… Neden?

Çünkü kütle çekimi diye bir tabiat kanunu bunu gerektirir.

Birçok dindar insan, bırakılan taşın düşmesinin doğa yasalarıyla alakalı olmadığına inanıyor!

Onlara göre taşın düşmesinin sebebi yerçekimi kanunu değil, Allah'ın onun düşmesini murat etmesi. Yani bırakılan taş, Allah istemezse bazen düşmeyebilir de!

Bu nedenselliği reddeden anlayışın en meşhur kaynağı, İmam Gazâlî’nin fikirleri.

Gazâlî, mutlak anlamda, zorunlu ve değişmez bir nedenselliğe inanmaz. Ona göre;

Gazâlî, zorunlu nedensellik fikrini çürütmeye çalışır. Çünkü kâdir-i mutlak bir........

© Karar