Ekonomik krizden daha tatsız ve endişe verici olan, toplumların kriz zamanlarında aran öfkeleridir. Kendisini önce milliyetçi, ardından aşırı milliyetçi tezahürlerle gösteren öfke kolay taraftar bulur. Yelpaze hızla genişler ve şovenizm dahi makul bir fikir gibi o yelpazede yerini alır. Endişe duyulması gereken şey budur.

Makulden uzaklaşmaya meraklı ve bilmediği hatta bildiği şeyleri birtakım karanlık güçlere hamleden bir toplum için bu yol tehlikelidir. Mutlaka çatışma veya sosyal gerilim tehlikesi yaşanması gerekmez; daha kalıcı hasarlar bırakan empati kaybı, tolerans ve birlikte yaşamaktan uzaklaşmak gibi değerler erozyona uğrar. Beraberinde kalite biraz daha düşer ve toplum yeniden eski seviyeye gelebilmek için uzun seneler beklemek zorunda kalır.

Mesela, Türkiye böyle bir yapıyı ifade eder. Kötü yönetildiği için uzun süreli krize giren ve krizden çıkabilmek de için kemer sıkmak gibi bir nevi sun’i krize ihtiyaç duyan bir ekonomimiz var. Bu tablo beraberinde her meseleyi millileştirip oradan teselli arama eğilimini geliştiriyor ve özellikle yabancı olana, öteki olana ve göçmen olana karşı tepkiyi büyütüyor. Kötü........

© Karar