Son zamanlarda ülkemizde yaşanan hukuk sorunlarından dolayı benim de beğendiğim “Devletin dini adalettir” şeklindeki cümle sık kullanılıyor. Dünya ve İslam kültürlerinde toplumlar için adaletin önemini ve gerekliliğini ifade eden buna benzer vecize değerinde başka sözler de var. Bunlardan biri, İslam kültüründe yaygınlık kazanmış olan “Adalet Allah’ın yeryüzündeki terazidir” sözüdür.

Erken dönem müfessirlerinden Taberî (öl. miladi 923), şahitlikte adaletli olmayı emreden Nisâ (4) suresinin 135. ayetini ve Hz. Peygamber’in insanlar arasında adaleti korumakla emredildiğini bildiren Şûrâ 42/15. ayeti açıklarken “Adalet Allah’ın yeryüzündeki terazidir” ifadesini kullanır (Câmiʿu’l-Beyân, Kahire 2001, VII, 587). Mâtürîdî, Mâverdî, Ragıb el-Isfahânî, Gazzâlî, Seyyid Şerif el-Cürcânî gibi diğer pek çok ünlü âlim de aynı cümleyi tekrar etmişlerdir. Öyle anlaşılıyor ki, Müslüman ilim ve fikir adamları bu özdeyişi oluştururken ilham aldıkları ilâhî mesajlardan biri şu ayet olmuştur:

“Elçilerimizi açık kanıtlarla gönderdik ve insanlar adaleti ayakta tutsunlar diye yanlarında Kitabı ve mîzânı (adalet terazisini) indirdik” (Hadîd 57/25).”

Bu ayet, Yüce Allah’ın muhtelif zamanlarda peygamberler ve kitaplar göndermesinin temel hedeflerinden birinin, insanların aralarındaki ilişkileri adalet prensibine göre sürdürmelerini sağlamak olduğunu ifade etmesi bakımından özellikle dikkat çekidir.

***

Miladi 11. yüzyıl âlimi İmam Mâverdî, âlimlerin “Bir siyasal........

© Karar