Amerikan ekonomisinde hisse senetleri borsası bizdekinden daha önemlidir. Bir uçta şirket sahiplerinin, diğer uçta küçük yatırımcının gözü şirketlerin borsa değerindedir. Şirketlerin başarı ölçüsü “hissedar değeri”, yani hissedarlara sağladıkları getiridir. İşte bu gelir hissenin borsa değerine, borsa değeri de üç ayda bir açıklanan bilanço ve gelir tablolarına bağlıdır. Şirket beklenenden çok kâr etmişse, insanlar zenginleşir, beklenmedik bir zarar etmişse fakirleşir- hiç olmazsa öyle hisseder. Bu his, büyük sermaye sahiplerinden, birikimlerini borsaya yatıran emeklilere, emeklilik sigortası şirketlerine kadar bütün toplumu kapsar.

İyi, hoş gibi görülen bu hâlin kötü sonuçlarından da söz edilir. Borsa değerine odaklanmanın ABD şirketlerinin kısa vadeli davranmasına yol açtığı eleştirisi vardır. Geçen asrın sonunda, Japonya’nın üretimde ve dünya ticaret rekabetinde Amerika’yı geçeceği konuşuluyordu. İşte bu strateji miyopluğu o dönemde sıkça tartışılır olmuştu. Gerçekten de mesela Japon otomobilleri rekabette Amerika’yı yendi. Bugün Amerika’nın içinde bile Ford’tan çok Toyota görüyorsunuz. Fakat bildiğiniz gibi üretimde bugün ABD’nin baş rakibi Japonya değil Çin.

Şirket stratejileri belirlenirken dayanak noktalarından biri vizyondur. Vizyon, yönetimin ve çalışanların beş yıl sonra, on yıl sonra, şu kadar yıl sonra kurumlarını görmek istedikleri konumun anlatımıdır. Vizyon ciddî bir şeydir. Vizyon ifadenizde ne demişseniz, o dediğinizi yerine getirmeniz beklenir.

Vizyon gerçekleşmiş gibi anlatılır. Mesela: “Ticari araçlarda markalarımız ülkemizin birinci, dünyanın ilk üç sırasında yer alıyor. Bu sektörde en büyük kâr........

© Karar