Mülk; devlet demektir, egemenlik demektir. Mülkte egemenliği temsil eden devlet başkanına bu yüzden melik denmiş. Melik, mülkle aynı kökten. Devlet idaresinin öğretildiği mektebe de “mülkiye” deniyor. Mülkün temeli de neymiş! Mahkeme duvarlarına yazıyoruz: Adalet mülkün temelidir. Demek ki adalet giderse mülk gider. Adalet giderse devlet gider.

“Adalet mülkün temelidir.”, Hazret-i Ömer’in sözü. 1400 yıl öncesinden sesleniyor. “Ne?” sorusunun cevabı bu söz. “Nasıl?” sorusuna da Kutadgu Bilig cevap vermiş. On bir asır önce. Yusuf Has Hacib konuşuyor: Bir il (devlet) tutmaya atlı ve yaya çok asker gerek/ Asker tutmaya çok mal-mülk gerek/ Çok mal-mülk için milleti zengin olmalı/ Milletin zengin olması için kanunları düzgün koymalı/ Bunlardan biri giderse dördü de gider/ Dördü giderse beylik (devlet) gider. “Beylik gider” asıl metinde “beglik ulur” diye yazıyori.

HUKUKSUZLUK BİR SARMALDIR

Adaleti aradan çıkarırsanız toplumu birleştiren tutkal çözülür. Millet çözülür. Diktatörün hükmettiği ülke bir aşiretler topluluğu hâline gelir. Menfaat aşiretleri. Çünkü adalet, halkın kutlu bildiklerinin özetidir. Hukuk devletinin yüceltilmesi, şeriata Tanrı buyruğu olarak bakılması hep bu mekanizmanın sonucudur. Fukuyama, Siyasi Organizasyonun Menşei’nde insan topluluklarının hepsinde müşterek özellikleri sayarken, “İnsanlar toplumlarını bir arada tutmak için kurallar koyar ve bu kurallara kutsallık atfeder.” diyor. Öyledir.

Peki, beglik nasıl ulur? Kanunları yok saymak halkın işi değildir.........

© Karar