Adaletin faiz oranı
Önce faiz nedir diye konuya girelim.
Faiz nominal olarak ifade ediliyor. Yani enflasyonun yüzde 100 olduğu yerde 0 faiz reel açıdan sıfırdır.
Gerçek-reel faiz enflasyondan arındırılmış faizdir.
Bizde her nedense konuya bu açıdan yaklaşan yok (iktisatçılar dışında).
Mesela diyelim ki A şahsı 100 kilo fasulye parası karşılığı 1000 lirayı B kişisine borç verdi. Dönem sonunda 100 kilo fasulyenin fiyatı 1500 liraya çıktığında borç verenin kaybettiği 33 kilo fasulye ne olacak?
Faiz işi öyle basit bir iş değildir.
Kağıt para dönemindeki faiz ile altın para dönemindeki faiz ayrımını bilmeden faiz konusunda karar vermemek gerekir.
Yüksek enflasyon dönemlerinde faize basit usulde yaklaştığınızda borç verenin çalınan hakkını kim nasıl ödeyecek? Mesela fasulye örneğinde değindiğimiz 33 kilo kimin hakkıdır?
Ya da kimse kimseye borç vermesin mi diyorsunuz? Toplumda yardımlaşma-dayanışma duygusunu mu öldürmek istiyorsunuz?
Neyse…
Ekonomiye bakmadan sorunu çözdüm sananların işine karışmayalım. Onlar başka alemde devam etsinler.
Gelelim bugüne…
Faiz nedir? Elbette enflasyondan arındırılmış gerçek satın alma gücüdür. Yani reeldir.
100 kilo fasulye parasını 1 yıllığına borç verdiğinizde 1 yıl sonra ek olarak ne kadar fasulye alacağınızın........





















Toi Staff
Gideon Levy
Sabine Sterk
Penny S. Tee
Mark Travers Ph.d
Gilles Touboul
John Nosta
Daniel Orenstein