Donald Trump Beyaz Saray’a geri dönme yolunda ilerlerken teknoloji devlerinin “ağamsın, paşamsın” diye destek verdiği bir dönemden, diken üzerinde yürüdükleri bir döneme geçtik.

Meta, Apple, Tesla gibi devler Trump’ın yemin törenine milyon dolarlık bağışlar yaptı, yasal düzenleme cephesinde rahatlama beklentisiyle kolları sıvadı. Ancak karşılarında buldukları şey daha az regülasyon değil, ticaret savaşları, tarifeler ve dijital belirsizlikler oldu.

New York Times’a göre Trump’ın başlattığı tarife savaşı küresel piyasaları sarsarak, teknolojinin dayandığı tedarik zincirlerini hedef aldı. Apple gibi firmalar, son dakika uçaklarla iPhone sevkiyatı yapmak zorunda kaldı. “ABD’de üretim sözü” sadece basın bültenlerinde kaldı; üretim Hindistan ve Vietnam’a kaydırıldı. Ancak bu ülkeler de Trump’ın tarifelerine yakalanmaktan kurtulamadı. Gerçi 90 günlük süre bağışladı ama sözünden o kadar hızlı dönüyor ki net bir şey yazmaya elim gitmiyor.

Trump’ın yapay zekaya olan ilgisi ise dikkat çekici. 500 milyar dolarlık “Stargate” AI altyapı projesi, görünürde destekleyici. Ancak aynı başkan, AI yatırımlarının bel kemiği olan yarı iletkenlerin fiyatını yükseltiyor. Yani bir eliyle sektörü beslerken, diğer eliyle aç bırakıyor.

Üstelik sektörde henüz gerçekleşmemiş ama psikolojik olarak bile yatırımcıları etkileyen bir ‘beyin göçü’ endişesi oluşmuş durumda. ABD’nin de beyin göçü endişesi taşımaya başladığını gördük ya daha ne diyeyim?

ELON MUSK VE ‘PETER RETARRDO’ KRİZİ

Bu çalkantılı ortamda en dikkat çeken figür yine Elon Musk. Başlangıçta Trump’a yakın duran Musk, şimdi çatışmanın merkezinde. Özellikle Trump’ın ekonomi danışmanı Peter Navarro’nun CNBC’ye çıkıp Tesla’yı “otomobil üreticisi değil, Çin’den gelen parçalara dayanan bir montajcı” diye küçümsemesi bardağı taşıran damla oldu.

Musk sosyal medyada adeta patladı: Navarro’yu “bir tuğla çuvalından daha aptal” olmakla suçladı. Ve ardından tepki çeken bir hakaret geldi: “Peter Retarrdo”.

Bu ifadenin kökeni, “retarded” (zihinsel engelli) kelimesinden bozma, İngilizce’de aşağılayıcı ve uzun süredir engelli bireylere karşı ayrımcılığı beslediği için kullanılmaması önerilen bir kelime.

Ancak bu sadece bir öfke patlaması değil; bu, Trump-Musk ilişkisinde bir kırılma noktası. Tesla CEO’su, ticaret savaşlarının kendi şirketini ‘belirsizliğe’ ve ‘ani maliyet patlamalarına’ sürüklediğini açıkça söylüyor.

Musk’ın Trump’a doğrudan tarifeleri yeniden düşünmesi için çağrıda bulunduğu, hatta bunun için Beyaz Saray ile görüşmeler yaptığı bildiriliyor. Ama sonuç? Çin’e akla mantığa uymayan ek gümrük vergisi tehdidiyle karşılık verildi.

TRUMP’IN TEKNOLOJİYLE OLAN GARİP DANSI

Trump, sosyal medya platformu Truth Social’da teknoloji şirketlerini ‘rekabeti bastırmakla’suçluyor. “Büyük teknoloji kontrolden çıktı,” diyor. Yani hem yapay zeka yatırımı peşinde, hem de Google, Meta gibi devleri parçalayacak antitröst davalarını desteklemeye hazır.

Bu noktada ironik bir gerçek daha ortaya çıkıyor: Teknoloji CEO’ları, Trump’a yakın durarak, regülasyondan kurtulabileceklerine inanmış olabilir. Ancak aynı Trump, büyük sermayeyi ‘ulusal egemenliğe tehdit’ olarak gören bir çizgide ısrarla ilerliyor. İşler adeta bir ‘reality show’a döndü.

Trump’ın politikalarıyla şekillenen bu ekonomik satrançta teknoloji devlerinin hamleleri giderek daha riskli hale geliyor. Politik dostluklar artık pazar garantisi sağlamıyor. Bağışlar verilmiş, jestler yapılmış ama gümrük tarifeleri hala geliyor.

Geriye sadece şu soru kalıyor: Silikon Vadisi, bu kez yanlış tarafı mı seçti?

Yapay zeka ile çalışan ‘arkadaş’ uygulamaları artık bilimkurgu değil. Sizi hep anlayan, sizi asla eleştirmeyen,........

© Karar