Şunu bir düşünün: Amerika Birleşik Devletleri geçen yıl yapay zeka geliştirmeye tam 67 milyar dolar yatırım yaptı—Çin'in yatırdığının sekiz katından fazla. Türkiye ise küresel yapay zeka yatırımcıları listesinde adı bile geçmiyor. Bu sadece bir istatistik değil; her Türk vatandaşını uykularından etmesi gereken bir alarm zili.

Dünya yapay zeka destekli bir geleceğe doğru koşarken, Türkiye hâlâ başlangıç çizgisinde bekliyor. Oxford Insights'ın en son Hükümet Yapay Zeka Hazırlık Endeksi'ne göre, Türkiye 188 ülke arasında 53. sırada—hayatta kalma mücadelesi veren Ukrayna'nın ancak bir basamak üstünde. Bir düşünün. Bizi geride bırakan sadece ABD ve Çin gibi alışılagelmiş isimler değil, basit bir gerçeği kavrayan daha küçük ülkeler de var: Yapay zeka çağında ya öncü olursunuz ya da geride kalırsınız.

Büyük Yapay Zeka Uçurumu Çoktan Açıldı

Rakamlar çarpıcı bir hikaye anlatıyor. Yüksek gelirli ülkelerin yapay zekadan elde edeceği ekonomik faydaların, gelişmekte olan ülkelere kıyasla iki kat daha fazla olacağı öngörülüyor. Bu uzak bir gelecek değil—şu anda yaşanıyor. Silikon Vadisi şirketleri tıptan üretime her alanda devrim yaratmak için yapay zeka kullanırken, koca kıtalar kontrol edemedikleri ve anlamadıkları teknolojilerin sadece tüketicisi haline geliyor.

Şunu düşünün: Dünya nüfusunun 'ine ev sahipliği yapan Afrika, küresel veri merkezi kapasitesinin %1'inden azına sahip. Kenya ve Senegal'de tek bir üst düzey GPU çipi, ülkenin kişi başı GSYİH'sının p-75'ine mal oluyor. Bunlar sadece altyapı boşlukları değil—ulusların kendi geleceklerini şekillendirip şekillendirmeyeceklerini veya dijital koloniler haline gelip gelmeyeceklerini belirleyen uçurumlar.

Ama bizi asıl endişelendirmesi gereken şu: Türkiye gibi orta gelirli ülkeler bile "sahip olmayanlar" kategorisine kayıyor. Suudi Arabistan yapay zeka girişimlerine 100 milyar doların üzerinde kaynak ayırırken, BAE özel yapay zeka bakanları atarken, Türkiye'nin çabaları milletvekili Evrim Rızvanoğlu'nun gözlemlediği gibi "birleşik bir plan, merkezi bir strateji ve kurumsal bir koordinasyon" olmadan farklı bakanlıklara dağılmış durumda.

Geride Kalmak Ne Anlama Geliyor?

Bu milli gurur meselesi ya da komşuya ayak uydurma çabası değil. Yapay zeka uçurumunun sonuçları günlük hayatımızın her yönünü yeniden şekillendirecek:

Eğitim: Zengin ülkelerde yapay zeka öğretmenler........

© Karar