Çay sektöründe 2023 yılındaki iyi performans, son beş yılın ardından aynı şekilde devam edince müstahsil beklentilerini hayli yüksek tuttu. 2024 yılı için yaş çaya verilen destekleme dâhil 19 lira fiyatı beğenmedi ve sezon başında Rize’de protesto mahiyetinde gösteriler yaptı.

Nümayişlere katılanlar 27 Lira fiyat üzerinde duruyorlardı.

Bu beklentiler bir miktar abartılı olsa da, sezon bu memnuniyetsizliğe rahmet okuyacak şekildeki kötü başladı ve öyle devam etti. Yaş çay fiyatı düşmez diye beklenirken ilk anda 16 liraya, ardından 14 ve bazı bölgelerde ise 11 lira ya kadar geriledi.

Bu olumsuzluğu bir tarafa koyalım, 2024 yılında geçmiş yıllarda olduğu gibi işçilik maliyetleri enflasyon oranının çok üzerinde artış gösterdi. 2023 yılında 800 lira olan yaş çay toplama yevmiyesi bin 600 liraya, kilo ile toplama ücreti de 3 liradan 6-7 liraya fırladı. Çay sektöründe büyük oranda yabancı işçi çalıştırıldığından bu para da yurt dışına kaçtı.

Çayını 11 liradan satmak zorunda kalan müstahsil en iyimser bir değerlendirme ile 6 Lirasını işçiye ödedi. Gübre parası, bakım parası derken sonunda zarar etti.

Çay tarımı iyi bir gelir kaynağı olarak bilinir. Çayını kendisi toplayan müstahsil iyi bir kazanç elde eder diye söyleriz. Ancak günümüz gençliği çalışma azmi düşük, rahat yaşama beklentisi hayli yüksek bir tercihe sahiptir. Bu durumda işi başkaları yapsın istiyor ve istediği geliri elde edemeyince de feryat etmeye başlıyor.

Oysa çayın ülkemize geldiği 1940 lı yıllarda insanlar çay bitkisine bir kurtarıcı gözüyle bakmışlardı. 2. Dünya savaşının ağır ekonomik şartları vardı. Geçim sıkıntısı içinde yaşayan insanların çoğu gurbetçi olduğu için yılın altı ayını gurbet ellerinde geçirmek zorunda kalıyorlardı.

Bugün şartlar çok........

© Karadeniz'de sonnokta