menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

10 maddede: Gazeteciler iş güvenliği için ne yapmalı?

5 1
04.07.2025

Gazeteciler şiddet riskiyle, güvencesizlikle, ekipman eksikliğiyle ve psikolojik baskılarla iç içe yaşıyor. Manşet peşinde hayatlarını riske atan habercilerin, sağlıklarını ve güvenliklerini göz ardı etmemesi gerekiyor.

Gazetecilerle, uzmanlarla ve sendika temsilcileriyle bu konuda hem çalışanların hem de işverenlerin atması gereken adımları konuştuk. Medyada editörlük deneyimine ek olarak iş güvenliği uzmanı olarak da görev yapan gazeteci Özgür Bülbül yazdı.

Gazetecilerin işçi sağlığı ve güvenliği, yerel ve ulusal basında farklı boyutlarda ele alınması gereken önemli bir konu. Güvencesizlik, ekipman eksikliği, yetersiz eğitim, yoğun stres, şiddet riski, uzun çalışma saatleri ve engelli meslektaşların özel ihtiyaçları gibi pek çok faktör, gazetecilerin sağlığını ve güvenliğini tehdit ediyor.

Muş Kent Haber İmtiyaz Sahibi Fırat Demir, ulusal bir haber sitesinin editörü Hazal Göksun, İhlas Holding Kıdemli İş Güvenliği Uzmanı Betül Haser, engelli gazeteci Alper Tolga Akkuş ve Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Genel Başkanı Gökhan Durmuş ile bunları konuştuk, işçi sağlığı ve güvenliği (İSİG) konusunda yapılması gerekenleri 10 maddede masaya yatırdık.

1. Önce can güvenliği: Riskli durumlarda geri adım atın

Habere ulaşma tutkusu, gazetecileri zaman zaman kendi can güvenliklerini ikinci plana atmaya itebiliyor. Ancak uzmanlar, hiçbir haberin bir gazetecinin hayatından daha değerli olmadığı konusunda hemfikir. İhlas Holding Kıdemli İş Güvenliği Uzmanı Betül Haser, bu temel ilkenin altını çiziyor:

  • Savaş, doğal afetler ve trafik kazaları olaylarını haber yapmak isteyen gazeteciler, anlık ve hızlı haber sağlayabilmek için kendi güvenliklerini ikinci sıraya koyabilmektedirler. Habere hızlı ulaşmak önemlidir ama öncelik kendi güvenlikleri olmalıdır.

Göksun’un yaşadığı bir olay, bu uyarının ne kadar hayatî olduğunu gösteriyor:

  • Yaptığım bir haberde Esenyurt tarafına gitmiştik… Röportaj bitmek üzereyken, saldırganların evin olduğu sokağa geldiğini öğrendik. O an ilk düşündüğümüz kendi canımızdı. Ekipmanları aceleyle topladık. Şoförümüze direkt kapıya gelmesini söyledik. Çıkar çıkmaz da araca atlayıp oradan ayrıldık. Aslında o saatte oraya gitmenin riskli olduğunu kameramanım da söylemişti. Ama haber peşinden koşma tutkusuyla bir sorun olmaz deyip gitmiştik.

2. Eğitim şart: Meslekî riskler konusunda bilgi edinin

Pek çok gazeteci, özellikle yerel medyada, herhangi bir İSİG eğitimi almadan sahaya çıkıyor. Bu durum, olası riskler karşısında savunmasız kalmalarına neden oluyor. Muş Kent Haber Sahibi Fırat Demir, yerel medyadaki bu eksikliğe şöyle dikkat çekiyor:

  • Yerel basında bu konu ne yazık ki çoğu zaman göz ardı ediliyor. Gazeteciler çoğu zaman güvencesiz, ekipmansız ve eğitim almadan sahaya çıkıyor. İş sağlığı ve güvenliği konusunda ciddi bir eksiklik söz konusu.

Demir, çözüm olarak “gazetecilere eğitim programları düzenlenmeli” önerisinde bulunuyor. Editör Göksun da aldığı temel eğitimin yetersiz olduğunu belirterek, “iş sağlığı ve güvenliği konusunda daha kapsamlı, pratik eğitimlerin verilmesi gerektiğini düşünüyorum” diyor.

3. Ekipman hayat kurtarır: Kişisel koruyucu donanım talep edin

Toplumsal olaylar, doğal afetler veya çatışma bölgeleri gibi yüksek riskli alanlarda kask, çelik yelek, gaz maskesi gibi Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD) hayati önem taşıyor. Demir, kendi deneyimlerinden yola çıkarak ekipmanın önemini vurguluyor:

  • Doğal afet bölgelerinde ve protesto gösterilerinde birçok kez risk yaşadım. Olası tehlikelere karşı kişisel koruyucu ekipman (kask, yelek, maske vb.) kullanarak, alanda görev yapan güvenlik güçleriyle iletişim hâlinde olarak ve ekipçe çalışarak bu durumları yönettik.

İSİG uzmanı Haser de “Savaş bölgeleri gibi tehlikeli çalışma sahalarına gidecek çalışanlarımıza öncesinde ek eğitim yapıyor, kişisel koruyucu donanımlar ile destek sağlıyoruz (kurşun geçirmez yelek, kask gibi)” diyerek kurumsal sorumluluğa işaret ediyor.

4. Ruh sağlığınızı koruyun: Psikolojik destek almaktan çekinmeyin

Sürekli haber yetiştirme baskısı, tanık olunan travmatik olaylar, sansür ve tehditler, gazetecilerin ruh sağlığını derinden etkiliyor. Göksun da bu görünmez tehlikeye dikkat çekiyor:

  • Gazetecilik mesleği, doğası gereği zaten yoğun bir stres barındırıyor. Sürekli haber yetiştirme baskısı, sansür ya da otosansür kaygısı gibi durumlar zamanla tükenmişlik, kaygı bozukluğu ve depresyona yol........

    © Journo