Keyfî sansür: Bir yıl içinde 97 resmî kurum 123 yayın yasağı kararı verdi
Siyasî iktidar, gazeteciliğe karşı açtığı savaşta, habercilere yönelik gözaltılar dışında birçok silah kullanıyor. Bunlardan biri de yayın yasakları. 2024 yılında 97 farklı yargı mercii tarafından 123 adet yayın yasağı kararı verildi. Sayı itibarıyla en fazla kararı sulh ceza hâkimlikleri verirken onu aile mahkemeleri izledi.
Yangın, çocuk istismarı, kadın cinayeti, bakan yardımcısının “torpil” yazışmaları, aile cinayetleri ve kolluk kuvvetlerine yönelik silahlı saldırılar yayını yasaklanan konular arasında yer aldı. Yasak kararı verilen konuların birçoğu hakkında erişim engeli kararı da verildi.
Son olarak Bolu Kartalkaya’daki Grand Kartal Otel’de 21 Ocak’ta çıkan, en az 78 kişinin hayatını kaybettiği yangın hakkındaki yayın yasağı büyük tartışma yaratmıştı. Bolu 2. Sulh Ceza Hâkimliği tarafından yangının çıktığı gün verilen ve tepkilerin ardından kaldırılan bu karar, 2025 yılındaki 19’uncu yayın yasağı kararıydı.
2024 yılında verilen yayın yasağı sayısıysa bunun yaklaşık 8 katı… Zira Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından yayımlanan yayın yasağı duyurularına göre geçen yıl toplam 123 farklı yayın yasağı kararı verildi. Bu sayıya 97 farklı yargı mercii ve bir ilçe seçim kurulu başkanlığının kararıyla ulaşıldı.
Çocuk istismarı, kadın cinayeti, çocuk cinayeti ve bakan yardımcısının torpil görüşmeleri ile ibâdethâne, kolluk kuvvetleri ve resmî kurumlara yönelik silahlı saldırı gibi vakalar, yayını yasaklanan olaylar arasında yer aldı.
Derlediğimiz verilerin ayrıntılarını şu sayfadaki tabloda bulabilirsiniz.
123 kararın 77’sini sulh ceza hâkimlikleri verdi
Yayın yasağı kararlarının, verildiği yargı mercilerine göre dağılımı incelendiğinde ilk sırada sulh ceza hâkimlikleri yer aldı. 2024’teki 123 kararın 77’si, sulh ceza hâkimlikleri tarafından verildi. Bu, kararların yüzde 63’üne tekabül ediyor.
Sulh ceza mahkemelerin ardından ise verdiği 37 yayın yasağı kararıyla aile mahkemeleri geldi. Üçüncü sırada ağır ceza mahkemeleri (5) yer alırken onu asliye hukuk mahkemesi (1) ile fikri ve sınai haklar hukuk mahkemesi (1) izledi.
27 Mart 2024’te verdiği kararla Çankırı Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı da yayın yasağı getirenler arasında yer aldı.
Kızıltepe, Niğde ve Torbalı sulh ceza hâkimlikleri zirvede
65 farklı sulh ceza hâkimliği, 2024 yılında toplam 77 yayın yasağı kararı verdi.
Kızıltepe (Mardin), Torbalı (İzmir) ve Niğde 1. sulh ceza hâkimlikleri, 3’er kararla en çok yayın yasağı kararı veren hâkimlikler oldu. Bayramiç ve Burdur ile Bursa 6., Diyarbakır 5., Eskişehir 3. ve Mersin 4. sulh ceza hâkimlikleri onları izledi.
En çok yayın yasağı kararı veren 25 aile mahkemesinin 23’ü İstanbul’da. Sulh ceza hâkimliklerinin ardından ise 37 kararla aile mahkemeleri geldi. Geçen yıl 25 farklı aile mahkemesi toplam 38 yayın yasağı kararı verirken bu 25 mahkemenin 23’ü İstanbul’dakilerden oluştu. En fazla yayın yasağı kararını İstanbul 5. Aile Mahkemesi verirken (4) onu İstanbul 16. Aile Mahkemesi (3) ile İstanbul 7. Aile Mahkemesi (3) izledi.
Çankırı Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı da yasakladı
2024’te en çok yayın yasağı kararı veren üçüncü yargı mercii ise ağır ceza mahkemeleri (5) oldu. Bu kararlar Antalya 4., Bakırköy 24., İstanbul 5., Mardin 3. ve Erzurum 4. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından verildi.
Diğer üç kararı ise İstanbul 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi, Çankırı Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı ve Ürgüp 1. Asliye Hukuk Mahkemesi verdi.
Çankırı Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı, bir yargı mercii olmayıp da 2024’te yayın yasağı kararı veren tek kurum oldu.
Çocuk istismarı, kadın cinayeti, TUSAŞ saldırısı…
Hakkında yayın yasağı kararı verilen olaylardan bazıları şunlar:
- Adalet Bakan Yardımcısı Ramazan Can’ın, görevde yükselme sınavı için torpil olduğu iddia edilen mesajlara yanıt verdiği anlar kameralara yansıdı. Ankara 8. Sulh Ceza hâkimliği, 3 Ocak 2024’te yaşanan olay için ertesi gün yayın yasağı kararı. Konuyla ilgili haberler de Ankara 9. Sulh Ceza hâkimliğinin 5 Ocak 2024 tarihli kararıyla erişime engellendi.
- 28 Ocak 2024 Pazar günü, İstanbul........
© Journo
