İnsan tüm bilgileri duyumlar vasıtasıyla, dolayısıyla da yaşamdaki öznesi veya izleyicisi olduğu eylemlerin sonuçlarından öğrenmektedir. Bu sebeple duyumsamadığı ve deneyimlemediği hiçbir şey insanın zihninde bulunamaz.

Bu felsefi görüşün, bunun aksini savunan görüşlere karşılık ve bir itiraz olarak ortaya çıktığı gayet açıktır. Bu demek oluyor ki Locke’tan, belki de yüzlerce yıl önce yaşamış kimi düşünürler, bazı bilgilerin insanın doğduğu anda zihninde var olduğu görüşünü ortaya atmış, benimsemiş ve desteklemişlerdir. Bununla beraber DNA’larımız aracılığıyla her birimize taşınmış, tüm insanlığın atalarının deneyimlerinin toplamı olan, insanların ortak duygu ve kabullerini ifade eden, Fransız sosyolog Émile Durkheim’in ortaya attığı “kolektif bilinç” kavramı vardır. Ayrıca, Carl Gustav Jung’un “tüm bireylerde; miras alınan ve evrensel olarak mevcut olan, paylaşılan; deneyimler, semboller ve arketiplerin bir deposu” olarak tanımladığı; düşüncelerimizi, davranışlarımızı ve algılarımızı etkilediğini söylediği “kolektif bilinçdışı” vardır. Bu iki düşünür bir noktada benzer şeyi ifade ederken kolektife ait olan bilgilerin bilinçte mi yoksa bilinç dışında mı yer aldığı konusunda ters düşmektedirler. Bu da yine bilinçdışı kavramının çok daha yakın ve psikiyatri ile psikolojinin gelişimi ile doğru orantılı olarak ortaya çıkması ile açıklanabilir.

Her nerede, hangi coğrafyada, hangi ırktan olmuş olursak olalım; bilinçaltımızda sakladığımız, bizi dünyanın öteki ucundaki ile benzer kılan, evrensel sembol ve kalıplardan oluşan bir bilgi ve bilgelik olduğu ve bunu farklı arketiplerle dışarıya yansıttığımız düşünülüyor. Dolayısıyla bu, tam da dünyaya boş, temiz bir levha ya da sayfa olarak geldiğimiz görüşü ile de bir noktada ters düşüyor. İnsanın kendi bilinçdışına erişmesi bu yöndeki bilinçli bir çabayı gerekli kıldığı gibi bu çaba insanın kendini gerçek anlamda keşfetmesinin ve dolayısıyla da........

© İz Gazete