ANADOLUDA çocukluğu geçenler için yabancısı olunan bir durum değil. Ailenizin olmasa bile muhakkak komşularınızdan birinin vardır. Diyelim ki bu da yok. O zaman köyün çobanının en kıymetli yâreni olarak defalarca görmüş ve hizmetlerine tanık olmuşsunuzdur. Elinde asası olmayan çoban olmayacağı gibi etrafta fır dönen bir köpek ile önden giden eşeği bulunmayan hiçbir çoban yoktur. Eşek çobanın malzemelerini üzerinde taşımasının yanı sıra önden yol arak istikamet belirlemekte yardımcı olurken köpek ise çevrenin emniyetini alır. Kısacası köy hayatının merkezinde yer alır.

…

EŞEĞİN rast makamında anırdığı bilgisi merhum Prof. Dr. Süheyl Ünver’e atfedilir. Ehlince zor bir makam olduğu bilinir. Güçlü ve sağlam yapılarıyla tanınan eşeklerin seslerinin on beş kilometreden duyulabilmesi belki de bununla açıklanabilir. Kısa bacaklı, geniş gövdelidirler. Koca kulak şeklinde de anılırlar. Türbesi olan eşeklerin varlığından bile bahsedilir. Kılları sert ve kaba, renkleri genellikle gri, kahverengi veya siyah tonlarında olan eşeklerin sesini kötü ses şeklinde yorumlayanlar bunu karşı cinsi görmesi sırasında veya acıktığında ses vermesine bağlarlar. Öyle olsa bile buradan ibret alıp kendimizi asude kılmak yerine aynı davranışı gösterdiğimiz halde kınama çarpıklığımızı kim ne ile izah edecek?

…

YEĞENİMLE köyde bir cenazedeydik. Taziye ikramları sırasında herkes öbek öbek bir yerlere oturmuş muhabbet ediyordu. O sırada tanımadığım biraz yaşça bizden ileride olan biri bulduğu bu fırsatı kendince değerlendirmek amacıyla çoğu hayali ve bir temele dayanmayan dini gibi gösterdiği anlatımlarda bulunuyordu. Kıyafeti ve yaşı sebebiyle ortamı da dikkate alarak dinliyorlardı ama söylenenler hiç ipe sapa gelen şeyler değildi. Araya kaynak yaparak anlatılanların ters düştüğü kimi bazı âyetlerden örnek verip Fahr-i Kâinat Efendimizin mübarek hayatından misaller taşımaya gayret etsem de muhatabım güya kabul ediyor gibi yapıp “Evet, evet” şeklinde tasdik etmesine rağmen hitabetine tam gaz devam ediyordu.

İlginç olan ise Allah’ın âyetlerine ve resulünün sözlerine itibar etmeyen kişiler o anlatımları can kulağıyla dinliyorlardı. Konuşan ortamın hassasiyetini kullanarak insanları enfekte ediyordu. Çaresizlik içinde yeğenime “Ne yapacağız, kim bu?” dediğimde “Ağabey ben tanıyorum. Eşeği önden gidiyor, asla durduramazsın” demişti.

…

“EŞEĞİ önden gidiyor” cümlesini ilk defa duymuştum. Şaşırdım tabi. Oysa........

© İstiklal