Dijital Dönüşümün Eşiğinde Müslüman Kimliği

Tarih boyunca insanlığın her büyük kırılma anında, Müslüman toplumlar kendilerine yeni bir misyon ve vizyon belirlemek durumunda kalmıştır. Sanayi devrimi, matbaanın icadı, elektrik ve internetin yaygınlaşması; hepsi kendi içinde bir paradigma değişimini beraberinde getirdi. Bugün ise insanlık, belki de tarihinin en radikal dönüşümüyle karşı karşıya: Yapay zekâ çağı.

Yapay zekâ, yalnızca teknolojik bir gelişme değildir; toplumsal yapıyı, ahlakı, ekonomiyi, siyaseti ve hatta insanın kendilik bilincini derinden sarsan bir devrimdir. Bu yeni çağda Müslümanların pasif birer izleyici olması, kendi değerlerini kenara bırakıp küresel algoritmaların rüzgârına kapılması tarihin ve medeniyet misyonunun reddidir. Şimdi Müslümanın yeni çağdaki varoluş amacını, yani misyon ve vizyonunu yeniden tanımlamanın zamanıdır.

Vizyon: Dijital Medeniyetin Kurucu Değerleri ve Müslüman Öncülüğü

a) İslam’ın Evrenselliği ve Dijital Çağın Evrenselliği

İslam, insanı merkeze alan, adaleti, hikmeti ve merhameti her dönemin temel alan bir dindir. Kur’an’da tekrar tekrar vurgulanan “akletmek”, “düşünmek”, “bilmek” fiilleri, Müslümanın daima çağın ilerisinde, yeniliğin öncüsü olmasını zorunlu kılar. Yapay zekâ çağında, bu vizyon daha da anlam kazanmıştır. Dijitalleşen dünyada ulus devlet sınırları silikleşmiş, iletişim ve bilgi paylaşımı küresel bir köye dönüşmüştür. Müslümanın vizyonu da bu küreselliği fırsat bilip bu zeminlerde İslam’ın rahmet ve güzellikleri ile insanlığı tanıştırmaya gayret etmeliler.

b) Bilgi Toplumundan Hikmet Toplumuna

Batı’nın bilgi toplumuna, Çin’in dijital toplumuna karşılık, Müslümanların hedefi “hikmet toplumu” olmalıdır. Hikmet; bilginin, ahlakla ve sorumlulukla harmanlanmasıdır. Yani Müslüman için amaç, teknolojiyi yalnızca kullanmak değil; onu insanlığın hayrına, adaletin ve iyiliğin yaygınlaşması için üretmek, geliştirmek ve yönlendirmektir. Yapay zekâ teknolojisinin yönlendirilmesi, algoritmaların etik temellere oturtulması, mahremiyetin korunması, toplumsal adaletin dijital platformlarda da sağlanması; işte Müslümanın vizyonunu inşa eden öncelikli ilkeler bunlardır.

c) Adaletin ve Merhametin Dijital Temsili

Bugün dünyada veriyle ve algoritmalarla yönetilen bir düzen inşa ediliyor. Ancak her algoritma, onu yazan kişinin veya toplumun değerlerini yansıtır. Eğer adaletsiz, ayrımcı, çıkarcı kodlar yazılırsa, sonuçta........

© İnsaniyet