Mnogi smatraju da je prodaja Aljaske Americi 1867. bila jedna od velikih istorijskih grešaka Rusije. Teritorija od čak pola miliona hektara ustupljena je Americi za samo 7,2 miliona tadašnjih dolara. Tako jeftino nije prodavana čak ni neobradiva zemlja u Sibiru. Na prvi pogled, udaljena zemlja, na drugom kontinentu, teško dostupna, pokrivena snegom i ledom, ali u stvarnosti – prostor neverovatno bogat prirodnim resursima.

Zašto je moćna ruska carevina prodala svoje zlato po ceni leda? Ugledni portal „Ruska reč“ u jednoj trezvenoj analizi napominje da su u priči o prodaji Aljaske prisutni i vizija, i slepilo, državnička logika, ali i ljudska pohlepa.

Pre prodaje, ruska Aljaska bila je centar trgovine. Prestonica je bio grad Novoarhangelsk (danas Sitka), u kome se trgovalo i kineskim tkaninama, čajem, a čak je i led pakovan i prevožen u Kaliforniju. Posao na Aljasci vodila je Rusko-američka kompanija (RAK), praktično država u državi – imala je svoju valutu, zastavu i privilegije u trgovini. Ovakve povlastice kompaniji je omogućila carska vlast, koja ne samo da je ubirala ogroman porez već je posedovala i njene akcije.

Na čelu preduzeća bio je Aleksandar Baranov, vešt trgovac – „Ruski Pizaro“, koji je uspešno gradio naselja, brodove, škole, a u posao je uključio i starosedeoce. Nakon zlatnog doba Baranova, na njegovo mesto je došao kapetan-lajtnant Gagemejster, koji je doveo nove saradnike iz vojnih krugova. Novi upravitelji sebi su odredili visoke plate, otprilike 100 (sto!) puta veće u odnosu na primanja oficira, ministara i senatora. Od lokalnog stanovništva otkupljivali su krzna morske vidre po upola nižim cenama, što je dovelo do istrebljenja životinja. Živeći u nemaštini, stanovništvo je pokretalo pobune, koje su ruske vlasti ugušile. Kada je profitabilan posao uništen, kompaniju je počela da dotira Moskva.

U tom periodu počeo je i Krimski rat: Rusija protiv Engleske, Francuske i Turske. Pošto su pomorske puteve kontrolisali neprijateljski brodovi, prodaja Aljaske i pola miliona hektara ruske teritorije Sjedinjenim Američkim Državama je delovala kao jedino i najbolje rešenje. Nedugo zatim, iz „ledene škrinje“ su potekle reke zlata, koje su Americi donele basnoslovno bogatstvo...

Iako je carska Rusija izgubila Aljasku bez borbe i ispaljenog metka, spremnost ruskog i sovjetskih naroda da brane svoju zemlju nekoliko decenija kasnije u dva svetska rata može se svrstati u najslavnije epizode u celokupnoj istoriji ratovanja.

Tokom Drugog svetskog rata, vojnici Crvene armije su pokazali da su dostojni potomci ratnika koji su pobedili Napoleona. Kada su Nemci 1941. ostvarili ogroman napredak u osvajanju SSSR-a, vojska se po Staljinovom naređenju usmerila na odbranu ključnih gradova. Nedaleko od Moskve, zaustavljeni su nemački tenkovi, pa je Crvena armija krenula u kontraofanzivu. Bio je to prvi veliki poraz Hitlerove vojske u ratu.

Današnji Sankt Peterburg, nekadašnji Lenjingrad, izdržao je opsadu dugu 872 dana, tokom koje je umrlo, po raznim procenama, oko milion civila.........

© Informer