menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Yeni Anayasa

12 0
02.06.2025

Mevcut Anayasada; milli egemenlik, demokrasi ve seçimle yönetime gelebilme usulü varlığını korumaktadır. Bunda bir tartışma yoktur, çünkü egemenlik, kayıtsız şartsız Milletindir. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş felsefesi, Anayasanın Başlangıç hükümleri ile ilk üç maddesinde gösterilmiştir. Bunlardan sapılamayacağı, esasen 1921 ve 1924 Anayasaları ile başlayıp, 1937 yılında son şeklini alan 1924 Anayasasında Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş felsefesi net bir şekilde gösterilmiş ve Cumhuriyetin nitelikleri son halini almıştır.

29 Ekim 1923 tarihinde ilan edilen Türkiye Cumhuriyet Devleti’ni kuran kurucu iradenin kuruluş felsefesi ile Cumhuriyetin nitelikleri konusunda son noktayı ise 1937 yılında koyduğu izahtan varestedir.

Kurtuluş Savaşı sonrasında; Türk Milleti’nin esaret altına alınması amacıyla hazırlanan 1916 Sykes-Picot, 1918 Mondros Ateşkes ve 1920 Sevr Barış Andlaşmaları, Türk Milleti tarafından 24 Temmuz 1923 tarihli Lozan Barış Andlaşması ile sonlandırılmıştır. 1934 Montrö Andlaşması ile de boğazlar güvence altına alınmıştır.

Türkiye Cumhuriyetinde kurucu irade Kurtuluş Savaşında kendisini göstermiştir. Mondros ve Sevr Andlaşmalarına karşı verilen Kurtuluş Savaşı sonrasında kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurucu iradesi, Kurtuluş Savaşını kazanan Kuvayımilliye (Milli Kuvvetler) ruhudur. Ulus ruhu ve bir ulus olma bilincini edinen Türkiye Cumhuriyeti, Kurtuluş Savaşı ile kurulmuş ve kurucu irade de o dönemde oluşmuştur. 1924 Anayasası bu kurucu iradenin eseridir.

Ülkemizin ve Milletimizin demokratik hayatında kesintiler olsa da, temsili demokraside tezahür eden her yeni irade, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni kuran kurucu iradenin ancak devamı olabilir. Yeni Anayasa tartışmalarında gündeme getirilen “kurucu irade” kavramının hukuki, sosyal ve siyasi bir karşılığı da olmadığı gibi, yeni bir kurucu iradenin varlığını ve bu irade tarafından hazırlanacak........

© Hukuki Haber