Hukuk camiasında uzun zamandır tartışmalı olan konu, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu'nun (YİBGK) 21 Mart 2025 tarihli kararıyla çözüldü. Ancak bu çözüm, beraberinde yeni ve derin bir tartışmayı alevlendirdi: Bankalar, kredi sözleşmesinde alınan bir rızaya dayanarak emeklinin maaş hesabına doğrudan bloke koyabilecek. Yıllardır Yargıtay daireleri ile Hukuk Genel Kurulu arasında süregelen çelişkili kararlar böylece son buldu; fakat varılan sonuç, sosyal devlet ilkesi ve tüketicinin korunması adına endişe verici bir tablo çiziyor.

Peki, Yargıtay bu karara nasıl ulaştı ve bu karar emekliler ile hukuk sistemi için ne anlama geliyor?

Kararın Temeli: "Bu Bir Haciz Değil, Sözleşmenin İfasıdır"

YİBGK'nın çoğunluk görüşünün temel dayanağı, yapılan işlemin hukuki niteliğine ilişkin getirdiği ayrımdır. Karara göre bankanın, emeklinin maaş hesabından yaptığı kesinti bir "cebri icra" faaliyeti, yani bir haciz işlemi değildir. Bu, tarafların kredi sözleşmesini imzalarken anlaştıkları özel bir "ifa biçimi"dir. Banka, bu işlemi yaparken devletin icra dairelerini kullanmıyor, sadece sözleşmenin kendisine tanıdığı virman, takas veya mahsup yetkisini hayata geçiriyor.

Bu mantığa göre, ortada bir haciz işlemi olmadığından, İcra ve İflas Kanunu'nun (İİK) emekli maaşını koruyan haczedilmezlik kurallarının uygulanmasına da gerek yoktur. Çoğunluk, Anayasa ile güvence altına alınan sözleşme özgürlüğü ve ahde vefa ilkesine öncelik tanıyarak, emeklinin kendi rızasıyla verdiği bu yetkiden sonradan dönmesinin dürüstlük kuralına aykırı........

© Hukuki Haber