GİRİŞ

Dünya genelinde, ülkeler kendi sınırları içindeki yabancıların sınır dışı edilmesi konusunda kararlar almak zorunda kalıyorlar. Devletler, milli güvenlik, kamu güvenliği, genel sağlık ve ahlakın korunması gibi kamusal menfaatleri için tehlike arz eden bir yabancıyı ülkelerinden sınır dışı edebilir. Ancak bu işlem, uluslararası hukuk ve insan hakları açısından bazı önemli prensiplere tabi tutulmalıdır. Bu makalemde yabancıların sınır dışı edilmesi ile ilgili temel kavramlar, Yabancının bu sınır dışı etme kararına karşı başvurabileceği yargı yolu ve uluslararası hukukun belirlediği prensipler ele aldım.

1. İltica Hakkı ve Uluslararası Koruma

Yabancıların sınır dışı edilmesi meselesi, iltica hakkı ile yakından ilişkilidir. Uluslararası koruma hukuku, sığınma hakkını tanır ve iltica başvurularının adil bir şekilde değerlendirilmesini gerektirir. Bir kişinin iltica talebi kabul edilmedikçe, o kişi sınır dışı edilmemelidir.

Diğer taraftan AİHS’nin 3. Maddesinin de sınır dışı etme işleminin uygulanması sonucunda yabancının gönderileceği ülkede işkenceyle veya hayatını tehdit eden risklerle karşılaşma durumları söz konusu olabileceği de göz önünde tutulmalıdır.

2. Yasal İşlem ve Adil Değerlendirme

Sınır dışı edilme işlemi, yasal süreçlere ve adil bir değerlendirmeye tabi tutulmalıdır. Bu, kişinin haklarını savunmasına ve sınır dışı edilme nedenlerini itiraz etmesine olanak tanır.

3. İnsan Hakları İhlali Riski

Sınır dışı edilme işlemi, insan haklarını ihlal edebileceği potansiyel riskler nedeniyle dikkatle yapılmalıdır. İnsanların sınır dışı edilmesi sonucunda işkence, kötü muamele veya ölüm gibi tehlikeli koşullara maruz kalma riski varsa, bu işlem yapılmamalıdır. Örneğin AİHS m. 8 kapsamında aile yaşamına saygı hakkının ihlali riski ortaya çıkabilir.

Diğer dikkat edilmesi gereken önemli bir husus ise AİHS’ne ek 4 Nolu Protokolün 4. maddesinde yabancıların toplu olarak sınır dışı edilmesi yasaklanmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Devletinin taraf olduğu Avrupa İkamet Sözleşmesinde de10 (m. 3/1) sınır dışı edilme için “milli güvenlik, kamu düzeni ve genel ahlak” gibi gerekçelerden söz edildiğini de unutmamak gerekir.

4. Sınır Dışı Etme Nedenleri

Her ülkenin, sınır dışı etme nedenlerini belirleyen kendi yasaları vardır. Yasal düzeyde, YUKK’da18 bir yabancı hakkında hangi hallerde sınır dışı kararı alınabileceği belirtilmiştir.

YABANCILAR VE ULUSLARARASI KORUMA KANUNU (YUKK) nda Sınır dışı etme kararı alınacaklar başlığından sınır dışı edilecek kişiler Madde 54.maddesinin ilk fıkrasında açıkça belirtilmiştir : yasa dışı giriş, güvenlik tehdidi oluşturma, Terör örgütü yöneticisi, üyesi,........

© Hukuki Haber