Giriş

Pandemi dönemi, çalışma hayatında olağan koşullarda mümkün olmayan birçok uygulamanın geçici de olsa hayata geçirilmesine neden oldu. Bunlardan en dikkat çekeni, işverenlerin işçileri tek taraflı olarak ücretsiz izne çıkarabilmesi ve bu süreçte iş akdinin askıda kalmasıydı. Uygulamanın olağandışı niteliği, hukuken birçok tartışmayı beraberinde getirdi. En temel sorunlardan biri, bu ücretsiz izin sürelerinin kıdem süresine dahil edilip edilmeyeceğidir.

Bu soru, yıllardır uygulamada ve yargı kararlarında farklı yorumlara neden oldu. Ancak 2025 yılında Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından verilen karar, bu konuda bir yön belirlemeye başlamış ve sınırları çizmiştir. Bu yazıda, ücretsiz iznin kıdem süresiyle ilişkisi, pandemi uygulamasının farklılığı ve Yargıtay’ın son kararı ışığında güncel hukuki durum değerlendirilecektir.

1. Ücretsiz İzin Uygulamasının Genel Çerçevesi

Ücretsiz izin, İş Hukuku'nda temel olarak tarafların rızasına dayanan bir kurumdur. İşçi çalışmaz, işveren ücret ödemez; ancak iş sözleşmesi sona ermez, askıya alınır. Bu durum, olağan dönemlerde karşılıklı anlaşmayla sınırlı bir uygulama alanı bulur.

Pandemi dışındaki dönemlerde, işçi ve işverenin karşılıklı rızası ile kullanılan ücretsiz izin süreleri genel kural olarak kıdem süresine dahil edilmez. Bu süre zarfında iş sözleşmesi askıya alınmış kabul edilir ve işçi hizmet vermediği, işveren de ücret ödemediği için kıdem tazminatına esas süre bakımından dikkate alınmaz.

Ancak bu tür ücretsiz izin uygulamalarının yazılı olarak belgelendirilmesi hem uygulama güvenliği hem de olası uyuşmazlıklarda ispat kolaylığı bakımından önemlidir. Taraflar arasında açık rıza bulunsa dahi bu rızanın yazılı delille ortaya konulması, özellikle uzun süreli izinlerde büyük önem taşır.

Ancak COVID-19 pandemisiyle birlikte, 7244 sayılı Kanun’un geçici maddeleriyle işverenlere tanınan tek taraflı ücretsiz izin hakkı, uygulamayı köklü biçimde değiştirmiştir. İşçinin rızası aranmadan ve çoğu zaman işçinin iradesi hilafına uygulanan bu izin süreci, klasik ücretsiz izin kavramının sınırlarını aşmıştır.

2. Kıdem Süresi Nedir, Neden Önemlidir?

Kıdem süresi, işçinin aynı işverene bağlı olarak çalıştığı süredir ve kıdem tazminatı başta olmak üzere birçok hakkın temelini oluşturur. Bu sürenin nasıl belirleneceği, doğrudan işçinin maddi kazanımlarıyla ilgilidir. Kıdem tazminatı, yıllık izin, ihbar süresi gibi haklar bu sürenin uzunluğuna bağlı olarak artmakta veya şekillenmektedir.Dolayısıyla kıdeme hangi dönemlerin dahil edileceği, yalnızca teorik değil, pratik sonuçları bakımından da büyük önem taşır. Ücretsiz izin gibi çalışılmayan ancak iş akdinin sona ermediği dönemlerin kıdeme dahil edilip edilmeyeceği, işçinin geleceğini doğrudan etkileyen bir tartışmadır.

3. Pandemi Sürecinde Ücretsiz İzin: Olağan Dışı Bir Durum

Pandemi döneminde getirilen düzenlemeler, iş hukuku bakımından birçok alışılmış kuralı geçici olarak askıya aldı. Fesih........

© Hukuki Haber