1. Giriş: Evlilik ve İş Hayatının Kesişimi

Türkiye’de kadın işçilerin evlendikten sonra iş hayatından çekilmesi, sadece sosyolojik bir olgu değil, aynı zamanda hukuk sisteminde özel bir düzenlemeye konu olan bir durumdur. 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi, evlilik nedeniyle iş akdini fesheden kadın işçilere kıdem tazminatı alma hakkı tanımaktadır. Bu düzenleme, kadın işçiyi korumayı amaçlarken, aynı zamanda işgücüne katılımın azalması ve toplumsal cinsiyet eşitliği açısından tartışmalı sonuçlar doğurmaktadır. Bu yazıda, evlilik nedeniyle iş sözleşmesinin feshi hakkının hukuki niteliği incelenecektir.

2. Hukuki Dayanak: 1475 Sayılı İş Kanunu Madde 14/1-b

Evlilik nedeniyle iş sözleşmesinin feshi hakkı, 4857 sayılı İş Kanunu yürürlüğe girmesine rağmen halen yürürlükte olan 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre:

“Kadın işçi, evlendikten sonra bir yıl içinde iş sözleşmesini feshederse kıdem tazminatı almaya hak kazanır.”

Bu düzenleme, kadın işçinin evlilik nedeniyle işten ayrılmasını koruyucu bir hak olarak tanımlamaktadır. Ayrıca 4857 sayılı İş Kanunu’nun kıdem tazminatına ilişkin hükümleri 1475 sayılı Kanun’daki bu maddeyle birlikte uygulanır.

3. İş Kanunu Kapsamında Feshin Şartları ve Sonuçları

Bu hakkın kullanılabilmesi için bazı şartlar bulunmaktadır:

- Sadece kadın işçi faydalanabilir; erkek işçiler için böyle bir düzenleme yoktur.

- İş sözleşmesinin feshi, evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde yapılmalıdır.

- Kadın işçi bu feshi kendi isteğiyle yapmış sayılır, ancak bu durumda kıdem tazminatı hakkı doğar.

- Fesih sebebi evlilik olmalıdır, başka nedenler bu kapsamda değerlendirilmez.

- Bu fesih türünde işçinin kıdem tazminatı dışında ihbar tazminatı veya işsizlik maaşı hakkı bulunmamaktadır.

- Kadın işçinin işten ayrılmasının ardından başka bir işte çalışmaya başlaması, feshin kötü niyetli fesih olup olmadığını tartışmaya açmaktadır.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2011/20789 E. 2013/19362........

© Hukuki Haber