Son yıllarda Türkiye’de hukuk eğitimi ve hukuk mesleklerine giriş süreci, tarihsel olarak hiç olmadığı kadar büyük bir dönüşüm sürecine girmiş durumdadır. Önce Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı (HMGS) uygulamaya alındı; ardından 2025 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) tercih kılavuzlarının açıklanmasıyla birlikte kamuoyu, bir başka önemli gelişmeyle daha karşılaştı: Türkiye’deki hukuk fakültelerinin kontenjanları ciddi ölçüde azaltıldı.

Bu iki gelişme, hukuk mesleğine adım atmak isteyen on binlerce adayı doğrudan etkilerken; aynı zamanda eğitim hakkı, eşitlik ilkesi, yargı bağımsızlığı, hukuk hizmetlerinin niteliği ve meslek planlaması gibi birçok anayasal ve idari boyutu da gündeme taşıyor. Bu yazı, söz konusu düzenlemelerin hem hukuki hem de sosyolojik arka planını tartışmayı amaçlamaktadır.

HUKUK FAKÜLTESİ KONTENJANLARININ AZALTILMASI VE YÖK ATLAS YAYIMI ARACILIĞIYLA HALK İLE PAYLAŞILMASININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Son dönemde hukuk fakültelerinde kontenjanların ciddi ölçüde bazı kaynaklara göre neredeyse yarı yarıya düşürülmesi yönünde adımlar atılmıştır. Bu gelişme, yalnızca idari bir düzenleme olarak değil; aynı zamanda kamuoyunun bilgilendirilme süreçleri açısından da önemli sonuçlar doğurmuştur. Ayrıca yapılan bu düzenleme toplumda çeşitli haber platformları aracılığıyla yapılmadan YÖK Atlas üzerinden açıklanmıştır. Ancak YÖK Atlas üzerinden yapılsa dahi bu veriler geçen yıllara göre çok geç paylaşılmıştır.

Kılavuz ilk kez bu kadar gecikti

Kılavuz 2020 yılında sınav sonuçlarından 6 gün önce, 2021’de 12 gün önce, 2022’de 1 gün sonra, 2023 ve 2024’te aynı gün yayımlanan kılavuzun 2025’te 11 gün sonra açıklanması ve onun da tamamlanmamış olması tepkilere neden oldu

Kontenjan Azaltımı: Ani Bir Değişiklik mi, Stratejik Bir Müdahale mi?

Türkiye'de 2000'li yıllardan sonra art arda açılan hukuk fakülteleriyle birlikte, her yıl mezun olan hukukçu sayısı katlanarak arttı. 2023 yılı itibariyle 93 üniversitede hukuk fakültesi bulunmakta ve yıllık mezun sayısı 20 bini aşmaktaydı. Bu durum, başta avukatlık ve hakimlik olmak üzere birçok hukuk mesleğinde ciddi bir arz fazlası yarattı.

Yükseköğretim Kurulu (YÖK), bu soruna uzun yıllar boyunca sınırlı müdahalelerde bulunsa da 2025 yılı için aldığı karar net bir politika değişikliğine işaret ediyor. Türkiye genelinde birçok hukuk fakültesinde kontenjanlar 0 ila P oranında düşürüldü. Ancak dikkat çekici olan, bu durumun kamuoyuna doğrudan duyurulmaması; öğrencilerin kontenjan azalımını YÖK Atlas sistemi üzerinden öğrenmiş olmasıdır.

Oysa geçmişte, Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı (HMGS) uygulaması duyurulurken kamuoyuna basın açıklamaları yapılmış, öğrenciler çeşitli kanallardan bilgilendirilmişti. Buna karşılık kontenjan düşüşleri, resmi bir basın bildirimi olmadan, sessizce ilan edildi. Bu durum, şeffaflık ve öngörülebilirlik ilkeleri açısından tartışmaya açıktır.

Anayasal Bakış Açısı: Eğitim Hakkı ve Eşitlik İlkesi

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 42. maddesinde “Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz.” hükmü yer almaktadır.........

© Hukuki Haber