Orta Çağ'a hoşgeldiniz!
İçinde yaşadığımız dünyanın nasıl evrelerden geçip bugüne geldiğini genellikle düşünmeyiz. Alışkanlıklar, meslekler ve hatta “şeyler”..
Mesela, 1818 yılına kadar ayakkabılarda sol - sağ farklı değildi. Her iki ayağa da sol kalıptan ayakkabı üretilirdi. Bilinen ilk sol - sağ farklı kalıpla üretim, işte o yıl Philadelphia’da gerçekleştirildi.
İmamoğlu’nun avukatı Mehmet Pehlivan tutuklanınca, aklıma, üniversite bitirme tezimin bir parçası olan, Beccaria’nın “Dei delitti e delle pene” eseri geldi. Beccaria, suçlar ve cezalarını incelediği eserinde modern hukukun temellerini atmıştı. İdam cezasına karşı çıkan ilk düşünürlerden biri olmasıyla da adını tarihin doğru yerine yazdırmıştı.
1700’lerin ikinci yarısından söz ediyorum. Dünyanın Orta Çağ karanlığından daha yeni çıkmaya başladığı yıllardan yani.
İşte geldik, asıl anlatmak istediğim yere! Hukukun geçirdiği değişime!
*. *. *
Avukatlık tarihi antik Yunan ve Roma’ya uzanır. Zaten eski Yunanca’da üstün, ayrıcalıklı, güzel konuşan anlamındaki “advo-catus” sözcüklerinden türetilmiştir. Orta Çağ’a kadar hür erkeklerin üstlendiği, saygın bir iş olmuştur.
Ya sonra?
Orta, ya da “KARANLIK ÇAĞ” avukatlığı lüzumsuz bir iş haline getirdi. Zira o çağda davalar “işkence ve itiraf” ile yürütülüp sonuçlandırılıyordu. Bedenler ateşle, suyla imtihan edilirken sözler ve savunma ne işe yarardı ki!
Düşünün, sorguda bir sandalyeye bağlanıp suya atılıyorsunuz. Eğer suyun üzerine çıkabilirseniz şeytanla işbirliği yaptığınız.. Yani suçlu olduğunuz anlaşılıyor!
Yok, 100 vakanın 100’ünde görüldüğü üzere boğulursanız masumiyetiniz kanıtlanıyor. Bu arada ölmüş olabilirsiniz. Dert etmeyin, cennette hakkınız teslim edilecektir!!
Bizim Reis’in siyasi ömrüyle kıyaslanamayacak kadar uzun, yüzyıllar sürdü bu “hukuk sistemi”.
Öylesine vahşi bir dönemin ardından da, toplumların isyan etmesi ve Beccaria gibi olağanüstü insanların katkılarıyla insan onuruna yakışır biçimde inşa edilmeye başlandı.
Artık sadece yasalardan, cezalardan değil adaletten söz ediliyordu.
Adaletin de, savunma ile iddia makamının........
© HalkTV
