Amerika, NATO çatısı altındaki ülkeleri, özellikle Avrupa’da Almanya ve Fransa başta olmak üzere diğerlerini, savunma harcamalarına yeterli katkıyı vermedikleri için uzun bir süredir eleştiriyor. Donald Trump da başkanlığının ikinci döneminde bu meseleye daha fazla önem veriyor ve çözmek istiyor. Avrupa’ya “başınızın çaresini bakın, savunma sistemlerinizi kurun ve bunun için harcama yapın” baskısı yapmakla kalmıyor, artık destek vermeyeceğini de alenen söylüyor.

Son günlerde Avrupa Birliği (AB) çatısı altında savunma konusunun çok fazla gündem olmasının sebebinin birisi Amerika ve Trump, diğer ise Rusya-Ukrayna savaşı… AB üyesi ülkelerin savunma sanayi şirketlerini harekete geçirmeleri, ortaklık için işbirliği modelleri üzerine kafa yormalarına 2025’te daha fazla şahit olacağız. Aynı zamanda Almanya ve Fransa arasında savunma sanayinin geliştirilmesi için yapılacak çalışmalarda bazı çatlak sesler de duyabiliriz. İki ülkenin tartışma yaşayacağı konular arasında Türkiye’nin yer alacağını not etmekte fayda var.

Dün (Çarşamba) Avrupa Komisyonu’nda, AB ülkelerinin savunma harcamaları için oluşturulan fonun yalnızca AB merkezli savunma şirketleri ve savunma anlaşması yapılmış üçüncü ülkelerin şirketlerini kapsayacak şekilde bir teklif yapıldı. Hâlbuki son günlerde İngiltere ve Türkiye'nin AB’nin savunma sanayisine katkı yapacağı, ortak savunma stratejileri ve projelerin geliştirileceği belirtiliyordu. Avrupa Komisyonu’na böyle bir kararın teklif edilmesi İngiltere ve Türkiye ile mutlaka görüşüp, anlaşması gereken hususların olduğunu gösteriyor. İşbirliği için bazı şartlarının gündeme getirileceği anlaşılıyor.

ABD’ye göre oldukça düşük olan AB’nin 150 milyar Euro hacmindeki yeni savunma fonundan sadece AB merkezli şirketler ve savunma anlaşması yapılan ülkelerin faydalanması için karar alınmaya çalışılıyor. Böyle bir karar çıkması halinde ABD’li şirketlerin de fona erişimi olmayacak. Türkiye, ABD ve İngiltere ise AB ile anlaşma imzalamadığı sürece fondan yararlanamayacak.

Ancak bu adıma karşılık mutlaka ABD Devlet Başkanı Trump’tan da bir açıklama gelecektir. Çünkü ABD’nin dev savunma şirketi RTX (Raytheon) tarafından üretilen Patriot hava ve füze savunma sistemi ile Washington’un kullanımına kısıtlama getirdiği diğer Amerikan silah sistemlerinin fona erişememesi yönünde bir karar alınması ciddi olarak tartışma başlatacaktır.

AB’nin bu yeni yaklaşımında Fransa’nın çok büyük etkisi olduğu, hatta bu stratejinin daha çok Paris’in menfaatine olacağı için kurgulandığı belirtiliyor. Fakat ABD’nin Avrupa’ya yönelik son bir ayda geliştirdiği söylemler sebebiyle de........

© Habertürk