Türkiye’nin en modern limanlarından biri olan ve 1,5 milyon konteyner elleçleme kapasitesine sahip, mülkiyeti yüzde 49’u halka açık olan PETKİM bünyesinde bulunan PETKİM Limancılık AŞ’nin (PETLİM) SOCAR’a 172 milyon dolara devri geçtiğimiz hafta kamuoyuna yansıdı. KAP’a da devir konusunda açıklama yapıldı. 2015’te 1 milyar dolar değer biçilen limanın 10 yılda neden bu kadar değer kaybıyla hâkim ortağın kontrolüne geçtiği merak ediliyor.

Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) konuyla ilgili olarak yapılan açıklamanın en dikkat çeken bölümü şöyle:

“Şirketimiz Yönetim Kurulunun 30.06.2025 tarihli kararına istinaden, Şirketimizin PETLİM'de sahip olduğu hisselerinin tamamı SOCAR Aliağa Liman İşletmeciliği A.Ş.'ye ("SOCAR Terminal") satılmış ve devredilmiştir. Bu işlem için PETLİM'in 0 hisselerinin şirket değeri, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından lisanslandırılmış 3. kişi bağımsız değerleme şirketi DRT Kurumsal Finans Danışmanlık Hizmetleri A.Ş.'nin (Deloitte) hazırladığı ekte özeti bulunan değerleme raporu ile belirlenen değer ve üzerine eklenen primi ifade eden toplam 172 milyon ABD doları olarak belirlenmiştir. (Bu tutarın Şirketimize ait �,47 oranındaki hisseye karşılık değeri 160 milyon ABD dolarına tekabül etmektedir). PETLİM'in net borç pozisyonu düşüldükten sonra şirketimizin PETLİM'deki hisselerine tekabül eden öz sermaye değeri, 29,910,400 ABD doları belirlenmiş ve bu rakam şirketimize nakit olarak ödenmiştir. Bu işlem sonucunda şirketimizin 30.06.2025 finansal tablolarında yaklaşık 170 milyon ABD doları net borç iyileşmesinin bu işleme özel olarak sağlanacağı beklenmektedir.”

PETKİM’in en değerli varlığı olan liman devrinden önce de 7 fabrikasının duruşu geçtiğini ve üretim kapasitesinin düşürüldüğüne bu köşede defalarca dikkat çekmiş, bu gidişle bu stratejik kurumun kapanacağını vurgulanmıştım.

PETKİM ile STAR Rafinerisi/SOCAR arasındaki PETLİM liman devri (2025) ilişkili taraf işlemleri kapsamında gerçekleşmiş durumda. Sermaye Piyasası Kanunu (SPK) 6362 sayılı ve ilgili SPK tebliğleri, halka açık şirketlerin hâkim ortaklarıyla yaptıkları büyük ölçekli işlemlerin adanmışlık ilkesi (arma-length principle) gereği piyasa koşullarına uygun olmasını ve şirketin çıkarlarını zedelememesini zorunlu kılıyor. Ayrıca, bir yıl içinde şirketin mali tablolarında belli bir oranı aşan tutardaki ilişkili taraf işlemleri için yönetim kurullarının adil ve makul olduğuna dair karar alması ve bunu şeffaf bilgiler ile KAP açıklaması gerekiyor. Zira bu noktada bazı önemli soru işaretleri söz konusu…

PETKİM, SOCAR tarafından kontrol edilen bir anonim şirket olarak, hâkim- bağlı şirket ilişkisine tabi konumda. TTK mad.202 hükmü uyarınca, hâkim ortak (SOCAR), bağlı şirketini (PETKİM) kendi ya da üçüncü bir kişinin (örneğin başka bir grup şirketinin) yararına hukuka aykırı şekilde zarar uğratacak kararlar almaya zorlayamaz. Eğer bağlı şirket, hâkim ortağın yönlendirmesiyle bir işlem yapıp zarar görürse, bu zararın en geç yılsonuna kadar fiilen giderilmesi veya yapılan işlemin karşı ediminin uygun şekilde sağlanması gerekir; aksi takdirde bağlı şirketin azınlık pay sahipleri hâkim ortaktan tazminat talep edebilir.

PETKİM’in “Özelleştirme Şartnamesi” ve “Altın Hisse İmtiyazları” da bu konuda önemli detaylar içeriyor. PETKİM’in 2008’deki blok satışına ilişkin “Özelleştirme Şartnamesi” kamuya tam açık olmamakla birlikte, kritik bazı hükümler içerdiği biliniyor. Örneğin, devletin elinde kalan “C Grubu İmtiyazlı Pay” konmasının amacı, ülkenin petrokimya kapasitesinin korunması, stratejik kararların denetlenmesi gibi hususlar sebebiyledir.

PETKİM’in ‘Esas Sözleşmesi’nde “C Grubu (altın)” paya verilen imtiyazlar arasında, şirket fabrikalarının üretim kapasitesinde ’dan fazla azaltmayı öngören kararların altın hisse sahibinin onayına tabi olduğu açıkça yazılmıştır. Ayrıca şirketin varlık........

© Habertürk