O anı hatırlıyorum.
Anne, elinde raporla odama girdi. Elinde tutuyordu ama yüreği yere düşmüş gibiydi. Dudakları titriyordu, konuşamadı.
Raporu elime uzatırken sadece şunu söyledi:
“Özel gereksinimliymiş… Ben ne yapacağım şimdi?”

İşte bu yazı, tam da o anda içinden geçenleri bilen bir uzmandan, yüreği kırılmış ama hâlâ güçlü kalmaya çalışan annelere…

Çocuğa özel öğrenme güçlüğü, otizm, zihinsel yetersizlik, dikkat eksikliği, fiziksel engel gibi tanılar konduğunda; aslında sadece çocuğa değil, annenin de yaşamına bir etiket konmuş olur.
Anne artık sadece “anne” değil, “özel gereksinimli bir çocuğun annesi”dir.Bu durum, kadının benlik algısında, annelik rolünde, evliliğinde ve sosyal çevresinde büyük bir dönüşüm başlatır. Bu dönüşüm, çoğu zaman bir travma ile başlar. Çünkü bir kayıp vardır:
“Beklediğim çocuğu değil, farklı bir çocuğu doğurmuşum.”

Annelerde sıkça gördüğümüz tepkiler:

İnkar: “Doktor yanlış söylüyor.”

Öfke: “Neden benim başıma geldi?”

Suçluluk: “Hamileyken üzüldüm ondan oldu.”

Utanç: “Çevremdekilere anlatamıyorum.”

Çekilme: “Hiçbir yere gitmek istemiyorum.”

Depresyon: Uyku sorunları, ağlama nöbetleri, içe kapanma

Yapılan araştırmalar, özellikle tanı sonrası ilk bir yıl içinde annelerin E’inin depresyon belirtileri gösterdiğini, %’inin travma sonrası stres bozukluğu yaşadığını ortaya koyuyor (Kaynak: APA Journal of Developmental Disabilities, 2022).

Anneye en çok zarar veren şey bazen çevresindeki iyi niyetli ama düşüncesiz yorumlardır.
Parkta bir teyze sorar: “Kaç yaşında? Hâlâ konuşmuyor mu?”
Aile yemeğinde biri der ki: “Sen fazla üstüne düşüyorsun, ondan böyle.”

Bu cümleler, annenin kendi yeterliliğini sorgulamasına, suçluluk duymasına ve zamanla içe kapanmasına neden olur.

Birçok anne şu soruyla baş başa kalır:

“Ben yaşlanınca ne olacak?”

“Kardeşi olursa onun hayatını etkiler........

© Haberton