Millî Duygunun Dili, İdeolojinin Kalemi

Türk düşünce tarihinde Türkçülük akımı yalnızca bir siyasi yönelim değil, aynı zamanda bir kültürel diriliş hareketidir. Bu dirilişin en güçlü taşıyıcısı ise şiirdir. Çünkü şiir, milletin ruhuna seslenir; coğrafyanın, tarihin ve inancın bir potada eridiği en özlü anlatım biçimidir.
Ziya Gökalp’in fikir dünyasında olgunlaşan Türkçülük, halka en güçlü biçimde edebiyat, özellikle de şiir aracılığıyla ulaşmıştır. Şiir, burada bir propaganda aracı değil, millî vicdanın sesi ve medeniyetin kalemi olmuştur

Şiirin Milliyetçi Düşünceyle Buluşması

XIX. yüzyılın sonları ile XX. yüzyılın başlarında Osmanlı İmparatorluğu’nun çözülme süreci, kimlik arayışlarını hızlandırmıştır. Bu dönemde şiir, “vatan”, “millet” ve “Türklük” kavramlarının yeniden tanımlandığı bir düşünsel zemine dönüşür.
Namık Kemal’in “Vatan Şarkısı”yla başlayan bu yönelim, Mehmet Emin Yurdakul’un “Ben bir Türk’üm, dinim, cinsim uludur” dizeleriyle halkın benliğinde yankı bulmuştur. Yurdakul, Türkçülüğün duygusal temellerini atarken dili sadeleştiren, halkın kalbine ulaşan bir edebiyat anlayışı geliştirmiştir.

Bu süreçte şiir, yalnızca bir sanat değil; millet bilincinin yeniden inşası için bir araç, bir çağrıdır. Her mısra, bir uyanışın, her kelime bir dirilişin habercisidir.

Ziya Gökalp ve Düşüncenin Şiire Dönüşü

Türkçülüğün teorisyeni Ziya Gökalp, fikirle sanatı birleştiren bir köprü kurmuştur. Onun “Turan” şiiri, yalnızca bir idealin değil, bir medeniyet tahayyülünün ifadesidir. Gökalp’e göre şiir, millî terbiyenin aracıdır; milletin vicdanını eğiten bir mekteptir.
“Türk milletindenim, İslâm ümmetindenim, Garp medeniyetindenim” dizeleri, şiirin bir ideolojik sentez gücü olduğunu gösterir. Bu yönüyle Gökalp, şiiri düşüncenin taşıyıcısı değil, bizzat düşüncenin kendisi hâline getirmiştir.

Cumhuriyet Döneminde Türkçü Şiirin Yeni Ufku

Cumhuriyet döneminde Türkçülük, devlet ideolojisinin kültürel temeli hâline gelir. Şiir artık yalnızca bir idealin değil, ulus inşasının estetik ayağıdır.
Orhun Yazıtları’ndan ilham alan dil anlayışı,........

© Habererk