SSCB yıkıldığında beş, Tacikistan’ı da katarsak altı Türk devleti bağımsızlıklarını kazandılar. Türk devletleri bağımsız olmayı beklememelerine hatta talep bile etmemelerine rağmen yeni duruma hızla intibak ettiler. İran rejimi de yıkılmaya doğru gidiyor. Belki bu savaştan sonra belki de üç beş yıl daha can çekiştikten sonra ama muhakkak yıkılacak. Rejim yıkıldıktan sonra sayıları kırk milyonu aşan Türklerin akıbeti ne olacak? İran bölünecek mi? Yeni Türk devleti/devletleri kurulacak mı?

Türk devletlerinin en büyük avantajları var olmalarıydı. En tazesi altmış yıllıktı. Evet, bağımsız değillerdi ama vardılar. Sınırları, bütçeleri, bakanları, valileri, polisleri, jandarmaları, bürokrasileri, okulları, üniversiteleri, fabrikaları, madenleri ve akademisyenleri vardı. Sıfırda değildiler. Hatta farkında olmasalar bile bağımsızlığa pek çok açıdan hazırdılar. Başta devlet başkanları olmak üzere devlet adamları çok tecrübeliydi. Basamakları teker teker çıkmışlardı. Kaymakamlık, valilik, müdürlük, elçilik, diplomatlık, bürokratlık, milletvekilliği, bakanlık yapmışlardı. Kimisi bu görevleri sadece vatandaşları oldukları ülkelerde değil diğer Sovyet devletlerinde de üstlenmişlerdi.

İran Türklerinin Türk devletleriyle mukayese edilebilecek organizasyonları da tecrübeli liderleri de yok. Yani bir devlet yapılanmasına sahip değiller. Sınırları belirlenmiş bir memleketleri yok. Ülkenin her tarafında ama azınlık ama çoğunluk olarak yaşıyorlar. Gurbetçi Türklerin bir kısmı asimile olmuş durumda.

Kazakistan dışındaki ülkelerde Türkler baskın çoğunluğu teşkil ediyorlardı. Hepsinde Rus azınlıklar vardı. Ruslar genelde metropollerde ikamet ediyorlar ve yaşadıkları ülkenin nüfusunun %2’siyle ’u aralığında bir kısmını oluşturuyorlardı. Hem çok az olduklarından hem de Türkistan ve Kafkasya’ya göçmen olarak geldiklerinden devlet talep edecek durumları yoktu. Anavatanları Rusya kendi sorunlarıyla boğuşuyordu, ondan medet bekleyecek durumları da yoktu. Bir kısmı Türklere........

© Habererk