Çin’in yedi yıldır uygulamakta olduğu Dijital İpek Yolu projesi inanılmayacak derece de yaygınlaştığı gibi kapsama alanı olarak ta genişledi. Uygulama, Şanghay’ın birkaç ana caddesine sokak kameraları konularak başlatıldı. Bu kameralar kapsama alanlarına giren herkesin fotoğraflarını otomatik olarak çekiyor ve fotoğraflanan herkese dijital numara veriyor. Sokak kameralarını otoban, apartman ve dükkan kameraları, cep telefonları ile taşıtlara koyulan çipler ve sensörler takip etti. Sistem etap etap metropollerden köylere kadar yaygınlaştırıldı.

Bugün itibariyle Çin vatandaşlarının tamamının dijital numarası var. Zira numaranız yoksa hiçbir işlem yapamıyorsunuz. Öyle ki, numarası olmayan vatandaşlar uçağa ve trene binemiyor, otelde kalamıyor, işe giremiyor, iş yeri açamıyor, okula gidemiyor, ev satın alamıyor yahut kiralayamıyor. Tedavi bile olamıyor.

Dijital numarası olan vatandaşların sayısı yüz milyona ulaştığında sisteme puanlandırılma fonksiyonu eklendi. Bu uygulamaya ‘’sosyal kredi sistemi’’ deniyor. Her vatandaş sisteme 1000 taban puanla dâhil oluyor, iyi davranışlarda bulunduğunda puanı artıyor, kötü davranışlarda bulunduğunda puanı düşüyor. 500 puanın altına düşen vatandaşlar ‘’kötü vatandaş’’ haline geliyorlar. Kötü vatandaşlar işlerini kaybedebilirler, iş bulamayabilirler, otellere kabul edilmeyebilirler.

‘’Borçları vadesinde ödemek, evlenmek, çocuk sahibi olmak, kan vermek, akrabaları ziyaret etmek, Komünist Partinin ve devlet tarafından akredite edilmiş kuruluşların düzenlediği konferanslara katılmak, suçluları ve uygunsuz davranışlarda bulunanları ihbar etmek, trafik kurallarına uymak ve çöpleri tanımlanan şekilde atmak’’ gibi davranışlar vatandaşın puanını yükseltiyor.

Bu davranışları yapmamak yahut tersini yapmak, boşanmak, kürtaj yapmak, tükürmek, sokağa çöp atmak, ulaşım vasıtalarında ve sokakta sigara içmek, yüksek........

© Habererk