menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Yurtta Barış Dünyada Barıştan İttihatçı Dış Politikaya Mı? 2. Bölüm

10 654
03.02.2025

NOT: Kıymetli okuyucularım, okuyacağınız makale, yaklaşık iki ay önce kaleme aldığım https://www.habererk.com/yurtta-baris-dunyada-baristan-ittihatci-dis-politikaya-mi-1-bolum makalesinin devamı niteliğinde. Yoğun gündem nedeniyle ikinci bölümü gecikerek yayınlıyorum. Okumayan okurlarım önce ilk bölüme göz atarlarsa fikrimin daha anlaşılır olacağını düşünüyorum.

Türkiye’nin Batı blokuna yönelmesi demokratikleşmesini gerektiriyordu. Bu nedenle yeni partilerin kurulmasına izin verildi. İnönü, Demokrat Partinin kurulmasına onay vermeden önce görüştüğü Bayar’dan laiklik ve dış politikada CHP ile aynı çizgide olunacağı ve Güneydoğuda parti teşkilatları açılmayacağının taahhüdünü aldı. Düşünün ki 25 yıldır iktidarda olan CHP’nin Kürtlerin yoğun olduğu şehirlerde teşkilatı yoktu.

Oysa demokrasi, bırakın DP’nin CHP çizgisinde olmasını, CHP’nin bizatihi kendisini değiştirdi. İnönü, DP’ye olan yönelimi kesebilmek için muhafazakar bir din alimini, Şemsettin Günaltay’ı başbakan yaptı. İmam hatip kursları açıldı. İlahiyat Fakültesi kuruldu. İlk ve orta okulların müfredatına seçmeli din dersleri eklendi. Mebus seçildikleri illere ya hiç gitmemiş ya da birkaç kez gitmiş olan CHP’liler köy köy, kasaba kasaba gezmek zorunda kaldılar. Daha önce seçilmeleri zaten kesin olan milletvekili adayları, aday gösterildikleri şehirdeki il başkanlığıyla halkevini ziyaret ederler ve buralara girebilen seçkin vatandaşlarla hemhal olurlardı.

DP’nin kurulması ve iktidara gelmesi, özellikle İnönü devrinde devletten kopmuş hatta devletiyle yabancılaşmış geniş kitlelerin devleti önce benimsemesini sonra içselleştirmesini sağladı. Millet; devlet ile hükümetin farklı şeyler olduğunu fark etti. İnönü CHP’sini ağalar, tüccarlar, eşraf ve memurlar yani milletin -20’si destekliyordu. Milletin geri kalanı için devlet, jandarma dayağıydı, çatık kaştı, asık surattı. Malına, mülküne, öküzüne ve ekinine el koyan vergi memuruydu. Angaryaydı. İtilip kakılmaydı.

DP’nin iktidara gelmesi herkesi devletin sahibi yaptı. Cumhuriyete isyan edenlerin torunları vekil ve bakan olarak cumhuriyete hizmet ettiler. Milletin söz sahibi olması devletin daha milli, milliyetçi ve iddialı dış politika takip etmesine yol açtı. Mesela........

© Habererk