Dış politikayı iyi takip etmeyenler 6 Ekim 2023 tarihinde İran’ın gücünün zirvesinde olduğunu düşünebilirler. İran’ın HAMAS’ ın İsrail’e saldırmasıyla başlayan süreçte güç kaybettiği hatta eridiği muhakkak. Fakat İran’ın güç kaybı çok daha önce, ABD’nin nükleer anlaşmadan çekildiği 2018 yılının mayıs ayında başladı.

Anlaşma imzalanınca ambargo hafiflemiş, İran’ın petrol ve gaz ihracatı üç kattan fazla artmıştı. Tahran bu gelirleri halkına değil Şii Hilali oluşturmaya tahsis etti. Bu muazzam bütçe ve Kasım Süleymani gibi zeki, mücadeleci, fanatik Şii ve acımasız bir figür yan yana gelince İran hiçbir zaman alamadığı kadar mesafe aldı.

Afganistan’daki Hazaralar, Tacikistan’daki Pamirliler, Irak’taki Şiiler, Lübnan’da Hizbullah, Suriye’de Esad ve Yemen’de Zeydi Husiler İran’ın kontrolündeki başat Şii gruplar. HAMAS, İran çizgisindeki tek Sünni örgüttü. İran’ın bu grupların yanında, Arap ve Hint ülkelerinde kontrol ettiği bir kısmı örgütlü, Şii azınlıklar da var.

İslam’ı yaymak gibi bir gayesi olmayan Şii mezhebinin hiçbir zaman varlık gösteremediği Afrika’da da tablo son yıllarda değişti. Müslümanların yaşadığı Afrika ülkelerinde, Şii azınlıklar oluştu. Müslüman olmayanların İslam’ı kabul edip Şii olduğunu sanmayın. Sünniler yoğun propaganda faaliyetleriyle Şii yapıldılar.

Trump nükleer anlaşmadan çekildiklerini ve ambargoyu ağırlaştırdıklarını açıkladığında, Irak’ta İran yanlısı Şiiler, Lübnan’da Hizbullah, Suriye’de Esad, Gazze’de HAMAS hakim durumdaydı. Hazaralar Afganistan’da iktidar ortağıydı. Husiler Yemen’in büyük kısmında kontrolü sağlamıştı.

Ambargonun ağırlaşmasıyla birlikte İran’ın gelirleri süratle düştü. Tahran doğal olarak Şii hilaline aktardığı bütçeleri kısınca, müttefiklerinin zayıflama süreci başladı.........

© Habererk