Ankara’yı ıslatan yağmurlu bir sonbahar günüydü.

Takvimler 5 Kasım 1922’yi gösteriyordu.

O gün, Lozan barış görüşmelerinde Türkiye’yi temsil edecek heyet Ankara’dan ayrılıp İsviçre’nin yolunu tuttu.

Heyetin başında İsmet Paşa vardı. Meclis Başkanı Mustafa Kemal Paşanın doğrudan tercihi ile seçilmişti.

Öncesinde Heyet-i Vekili Reisi Rauf Bey başta olmak üzere, Hariciye Vekili Yusuf Kemal Bey, Dahiliye Vekili Fethi Bey hatta Karabekir Paşa gibi Milli Mücadelenin önemli isimleri gündeme gelmiş, Ankara kulisleri günlerce onları konuşmuştu.

Mustafa Kemal Paşa hiçbirini istememiş, ağırlığını her daim kendisine sadık olan Garp Cephesi Kumandanı İsmet Paşadan yana kullanmış, önce Hariciye Vekilliğine getirip siyasi bir hüviyet kazandırmış, ardından konferansın “Baş Murahhası” olarak seçilmesini sağlamıştı.

Bu tarihi görevde kendisine yardımcı olacak iki delege belirlenmişti. Biri Maliye Bakanı ve Trabzon Milletvekili Hasan (Saka) Bey, diğeri Sağlık Bakanı ve Sinop milletvekili Rıza (Nur) Bey... Ayrıca danışman, uzman ve mütercimlerden oluşan 33 kişilik bir ekip onlara eşlik edecekti.

En büyük zaaf, murahhaslar arasında bir diplomatın olmamasıydı. Osmanlı Hariciyesinde yetişmiş çok sayıda diplomata rağmen TBMM’nin itibarını sarsacağı düşüncesiyle onlara itibar edilmemişti.

Hükümet bu zaafı ortadan kaldırmak için uzun bir çalışma yapıp 14 maddeden oluşan bir metin hazırlamıştı. Misak-ı Milli kararlarının esas alındığı metinde; sınırların tespitinden adaların durumuna, kapitülasyonlardan azınlıklara, Osmanlı borçlarından ordu ve donanmaya, tazminatlardan cemaat ve vakıfların haklarına kadar temel konularda Ankara hükümetinin yaklaşımı ortaya konulmuştu. Mecliste de uzun müzakereler yapılmış, o günleri yaşayan bir mebusun ifadesiyle “borçsuz, istiklali tam, sınırlarında mazlum ve zincir sesi olmayan bir vatan” için herkes fikrini söylemişti.

Heyet, cebinde Meclis’in yetki belgesi, elinde Sevr’i hükümsüz kılan zorlu bir savaşın zaferiyle İsviçre’ye vardığında dünyanın gözü Leman Gölü kenarındaki bu küçük sayfiye kasabasına çevrilmişti.

Konferans 20 Kasım 1922 günü Man Benon Gazinosunda yapılan bir törenle açıldı. Ardından esas........

© Haber7