Birtakım siyasetçiler var. Ruh ve sinir hastalıkları uzmanı ve ülkemizin ilk modern ruh sağlığı hastanesini kuran merhum Doktor Mazhar Osman Usman’ın tarifiyle “ishâl-i fem” yani “ağız ishali”ne yakalanmış gibi…

“Çene ishali” de denilen bu hâl, mecazî bir marazı anlatmak için kullanılır; tıbbî bir terim değildir. Gereksiz yere çok fazla konuşan, ne konuştuğunu bilmeyen, sözünün nereye varacağını kestiremeyen kişileri anlatmak için kullanılır.

“İshâl-i fem” tamlamasına günümüz dilinde pek rastlanmıyor.

Arapça “fem” kelimesi “ağız” anlamına geliyor; ishal ise malum…

Ağır, ağdalı, süslü ve esprili bir dille gereksiz yere çok fazla konuşan kişilerle dalga geçmek, bazen de aşağılamak için başvurulan bu deyim, edebiyatta da kullanılır:

“Zât-ı âlinizde öyle bir ishâl-i fem hâli mevcut ki, lâfı sükûta getirmek ne mümkün!”

***

Bu deyime benzer bazı tamlamalar da var:

Çenesi düşük bunlardan biri…

Diline vurmak…

Çene çalmak…

Ağzı laf yapmak…

Geveze olmak…

Dili pabuç gibi olmak…

Ama bunların hiçbiri ne ironi ne de anlam bakımından “ishâl-i fem”in yerini dolduracak güçte değil.

Bu hastalık sahibine zarar vermez bilakis muhataplarını hasta eder!

Bulaşıcı değildir…

***

Bu kavram sadece bizde yok. Yunanca “logos” (laf veya kelime) ve “rhö” (akıntı) kelimelerinin izdivacıyla “logorhö”ye dönüşmüş ve “lâf ishali” halini almıştır. Yani bizdeki karşılığı ile hemen hemen aynı…

Bu hastalığa yakalanmış kişiler kontrollerini kaybetmiştir. Yeter ki lâf olsun,........

© Haber7