Doğru analizin önündeki en önemli engel “pozisyonelliktir”. Pozisyonelliği, “kişinin fikirlerini ait olduğu gruba veya siyasi fikre göre şekillendirmesi” olarak tanımlayabiliriz. Bu yanlış mıdır? Tabii ki hayır. Bilakis, fikir üretimi dediğimiz iş, esasen böyle bir referans çerçevesi ile ortaya çıkar. Ancak fikir üretiminin ilk basamaklarında pozisyonelliğin kesinlikle olmaması gerekir.

Fikir üretim sürecinin beş basamağını -tarihçilerden ödünç alarak- sıralayalım: Tarama, Tasnif, Tahlil, Tenkit ve Terkip. Bu kademelendirme 5T olarak bilinir ve daha ziyade tarihçiler arasında rağbet görür ama, tüm fikir süreçlerine teşmil edilebilir.

Uzatmadan söyleyelim… İlk üç basamak, yani tarama (bilgi toplama), tasnif (bilgiyi sınıflandırma) ve tahlil (analiz) mutlaka tarafsız bir gözle, mevcut pozisyonlardan olabildiğince uzak yapılmalıdır. Pozisyonunuz ve beklentileriniz, ancak tenkit (eleştiri) ve terkip (sentez) kademelerinde devreye girebilir.

Bu kadar teknik detayı neden anlatıyorum?

Çünkü bazı yorumcuların pozisyonelliğinden yoruldum. Malumunuz haftanın 4-5 akşamı televizyonlardaki analiz programlarına çıkıyorum, güncel gelişmeleri canlı yayında değerlendirmeye çalışıyorum. Kimi yorumcuların olayları analiz ederken duygularına kapılmalarını, açık gerçeklikten fersah fersah uzaklaşmalarını hayretler içinde izliyorum.

Hepsi birbirinden değerli akademisyenler, askeri uzmanlar, gazeteciler… Bazen kişisel pozisyonlarının gölgesine o kadar esir oluyor ki gerçekliğin neredeyse tamamen zıttı değerlendirmeler yapabiliyorlar.

Sıkça yaşadığım bir durum ama en son örneğini Ukrayna’ya ilişkin ABD barış planında gördüm.

ABD ve Rusya, 28 maddelik bir barış planı üzerinde çalışıyorlar. Nasıl olmuşsa bu plan basına sızdırılmış. Avrupalılar ve Trump karşıtları, “Rusya yaptı” diyor. ABD hükümeti ve Rusya ise Avrupa’yı........

© Haber7