Niccolò Machiavelli modern Batı zihniyetinin kurucu babalarından biridir. Gerçi Batı Aydınlanmasının modernizme zemin oluşturmaya başladığı ilk yıllarda yaşaması (1469–1527) nedeniyle -doğrudan- modernitenin kurucularından sayılmaz ama Makyavelizm ideolojisinin modernlikte üretilip kullanılması nedeniyle de onun içine çekilir.

Machiavelli’yi, ilk kurucularından olduğu Aydınlanmanın dünyadaki tüm vizörlerin insan kanıyla sıvanmasına ya da sadece Batılıları insan sayan bir kıta faşizminin doğmasına sebep olması nedeniyle hatırlatıyor değiliz. Onu, yeni anayasaya mahsus -henüz tam olarak başlamayan- tartışmalarda -adı özellikle Kemalizm bağlamında zorunlu olarak- zikredileceği için, insana dair görüşlerinden bir derleme yaparak şimdiden hatırlatmak istiyoruz.

Söz konusu derlemeyi Machiavelli’nin Prens’inden yapacağız (Trc.: Kemal Atakay, Can, İstanbul 2024) ama onların doğru anlaşılmasına değerli katkılar sağlayacağını umduğumuz Cemal Bâli Akal Hocamız tarafından hazırlanan Machiavelli, Makyavelizm ve Modernite (Dost, Ankara 2018) adlı kitabın el altında bulundurulmasını hatta mümkünse Prens’ten bile önce okunmasını salık vereceğiz.

Machiavelli’ye göre insan:

“İnsanlar, durumlarının iyiye gideceğine inanarak seve seve efendi değiştirirler ve bu inanç, efendilerine karşı silaha sarılmalarına yol açar…” (s. 41)

“İnsanlar hep başkalarının açtığı yollarda yürür ve eylemlerinde taklitle yol alırlar, ama ne başkasının yollarına bütünüyle bağlı kalabilir ne de taklit ettikleri kişilerin gücüne erişebilirler…” (s. 55)

“İnsanlar ya korkudan ya da nefretten........

© Haber Vakti