İşçilik alacakları, işçinin yaptığı iş karşılığında hak kazandığı ve işveren tarafından ödenmesi gereken mali hakları ifade eder. İşçi alacaklarından yönünden bir tazminattan bahsetmek için işçinin işveren tarafından haksız şekilde işten çıkarılmış olması veya işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle fesih etmesi gerekmektedir. Başlıca işçi alacakları ve tazminatlar çeşitleri şunlardır:

Ücret Alacağı: Ücret alacağı, işçinin yaptığı iş karşılığında hak ettiği ancak işveren tarafından ödenmeyen maaş, prim ve diğer ek ödemeleri kapsayan işçilik alacaklarından biridir. İşçi, çalışmasına rağmen ücretini alamıyorsa, yasal yollarla alacağını talep edebilir. İşçinin ücret alacağı, sadece maaşla sınırlı değildir. Prim, ikramiye, yol ve yemek yardımları gibi yan haklar da işçinin ücret kapsamında değerlendirilir. İşveren, işçinin maaşını en geç bir ay içinde ödemek zorundadır. Ücretin işçiye eksik veya geç ödenmemesi gerekir Aksi halde haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebilir. İşçilik ücret alacakları için 5 yıllık zamanaşımı süresi bulunur.

Fazla Mesai Ücreti: İş Kanunu’na göre, haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla mesai olarak kabul edilir ve bu saatler için işçiye normal ücretinden daha yüksek oranda ödeme yapılmalıdır. Fazla mesai ücretinin hesaplanmasında işçinin saatlik brüt ücreti esas alınır ve fazla çalışılan her saat için normal ücretin P fazlası ödenmelidir.

İşçi hafta tatili veya ulusal bayram ve resmi tatillerde çalıştırılmışsa, fazla mesai ücretinin yanında tatil gününe ilişkin ek ödeme ayrıca yapılmalıdır. Hafta tatili çalışma ücret alacağı, işçinin haftalık yasal tatil günü olan pazar günü veya iş sözleşmesiyle belirlenen hafta tatili gününde çalıştırılması halinde hak ettiği ek ücrettir. İş Kanunu’na göre işçilerin ulusal bayram ve resmi tatil günlerinde çalıştırılmamaları esastır. Ancak işçi, resmi tatil günlerinde çalıştırılmışsa, bu çalışması için ekstra ücret alma hakkına sahiptir. Hafta tatili ve UGBT alacağında fazla çalışılan her saat için normal günlük ücretin iki katı ödenmelidir. Fazla mesai alacaklarında 5 yıllık zamanaşımı süresi bulunur.

Yıllık İzin Ücreti Alacağı: Kullanılmayan izin günleri, işçinin haklarından biridir ve ücret olarak işçiye ödenmelidir. İş Kanunu’na göre, işçi aynı işverene bağlı olarak en az bir yıl çalıştıktan sonra........

© Günışığı Gazetesi