TEŞHİR TOPLUMU
"Görme ve gösterme, felsefi düşünce geleneğine telmihle çağımızın insanını ontolojik olarak tanımlayan temel bir varoluş biçimi haline gelmiştir... Bugünün gören ve gösteren insanı, duyuların, özellikle gözün iktidarına gönüllü kulluk etmekle meşguldür. Böylece akletmek, idrak etmek, fehmetmek, tahayyül etmek gibi düşünmenin, vâkıf olmanın, hikmetine ram olmanın, kemale emenin, emek gerektiren zorlu süreçlerinin yerine gösterinin, gösterişin, imajların, tüketimin, kolaylığın, ışıltılı ve şatafatlı yaşamların hazcı tercihi söz konusudur..." (İslam Can, Ejder Ulutaş; Teşhir Toplumu)
Modern insanın en önemli özelliklerinden birisi hiç kuşkusuz kendini görünürlük üzerinden var kılma çabasıdır. Evet, çağın en önemli özelliği görünürlük. Görünürlüğü esas alan hayatlar için özün bir anlamı yok. O yüzden iyi olmak değildir esas olan iyi görünmektir. O yüzden vitrine sıkıştırılmış hayatlardır yaşanılan. Esas olan vitrindir, işin ruhunun önemi yoktur vitrinde iyi görünüyorsanız gerisi teferruattır. Kim olduğunuz, ne yaptığınız, nasıl yaptığınız önemli değildir. Aslolan imajınızdır. Gösteri ve gösterişçiliğin küreselleştiği bir dünyada gösterinin içinde, yanında, ortasında, kenarında veya gölgesinde hayatımızı sürdürmekteyiz. Riyakârlık tarihte eşi görülmemiş nitelikte geniş çaplı ve derinlikli boyutlara ulaşmıştır. Ve bu durum artık olmazsa olmaz bir şeymiş gibi herkesin üzerinde hassasiyetle üzerinde durması gereken bir konu olarak tavsiye edilmektedir.
Nedir, görünürlülük ya da imaj ya da hayatı gösteriye, göstermeye, gösterişe dayalı olarak algılamak. Küresel kültürün içine sıkışmış insan, var olmanın yolunu “fark edilmekte” buldukça görüntülere sığınıyor, görünerek var olmaya çalışıyor. Göründüğünüz kadar varsınız ya da imajınız kadar. Birçok şeyin gösterildiği için ve göründüğü kadarıyla var olduğu, sergilendiği için ve seyredildiği kadarıyla değer kazandığı bir toplum çıktı ortaya. Sonuç; vitrinde yaşıyoruz. Her şey insanın kendini gösterebilmesi, görünür hale getirilmesi için kullanılabiliyor. Yapıp ettiklerinden tutun, statülerine, sahip oldukları eşyalardan tutun ilişkilerine kadar her şey insanın kendini görünür kılabilmesinin bir aracı haline gelebiliyor. Herkes gösteriyor, herkesin gösterecek ve görünecek bir şeyi var; ilişkileri ile varlıkları ile makamları ile evi ile arabası ile görünür kılıyor. Sadece varlığın........
© Gazete İpekyol
