Altyapı kavramı çeşitli bağlamlarda kullanılmaktadır. En basit algılanma biçimiyle altyapı olgusu, seçime giderken iktidar yanlıları ve muhalefet çevrelerinin seçim propagandalarında mülkiyetini bir türlü paylaşamadığı metrolar, tüneller, köprüler, demir yolları gibi ulaşım olanağı yaratan yapılar olarak anlaşılır. Ekonominin canlanması ve sosyal gelişmenin sağlanması ve ülkenin her karışına ulaşım olanaklarının götürülmesi açılarından bu tür altyapıların önemi yadsınamaz. Bu bağlamda altyapılar ekonomik kalkınma ve ilerleme için de gerekli donanımlardır.

İktisat alanında Marksist yazında altyapı kavramının anlamı farklıdır; burada altyapı kavramı ile üretim ilişkisi anlaşılır. Üretim araçları üzerinde kurgulanmış üretim ilişkisi ulusal geliri oluşturur. Üretim ilişkisi, toplumun temel yapısı olarak, toplumsal yaşayış, düşünce, inanç ve tüm diğer kurumları etkiler ve oluşturur. İdeolojik etkileşimle nesnelleşen bireyler, sermaye çevresinde şekillenen üstyapı davranış kalıbına savrulur. Emekçiler, becerilerine ve ürünlerine, hatta arkadaşlarına yabancılaşır, devlet yapısı sermayenin çıkarı doğrultusunda tetiklenir ve bu yönde kararlar alırken, seçmenler de sisteme yabancılaşarak, kendi aleyhlerine kararlar alan siyasileri iktidara taşır. Patron, sermayeleşmiş birey gibi daima büyüme ve çevreyi sömürücü davranış içinde girer. Tüm toplum bireyleri, konumlarına göre farklı yönlerden ve ideolojik gerekçelerle sermayenin yörüngesinde onun çıkarları doğrultusunda davranış sergiler.

Bu yazıda, hepimizin bilgisi dahilindeki söz konusu altyapı tanımlarından oldukça farklı bir altyapı yaklaşımını tartışmak istiyorum: o da sosyal altyapıdır. Sosyal altyapı, toplumun ekonomik ve kültürel alanlar başta olmak üzere, tüm alanlarda sağlıklı ve dengeli gelişmesi için gerekli insan malzemesidir. Tartışmayı derinleştirmeden bir konuyu hatırlamaya çalışalım. AKP’nin iktidara taşınma yıllarında “bidon kafalı” ya da “göbeğini kaşıyan” gibi aşağılayıcı kavramlar geliştirilerek, ezilen ve dışlanan kesimlerin oylarına yönelen kurnaz siyasetçiler inandırdıklarından oy çalarak, toplumu buralara taşıdılar. Bugün toplumda 20 yıl öncesi kadar ya da ondan da fazla göbeğini kaşıyan bidon kafalı insanlar varsa,........

© Evrensel