İnsan, haklarını zamanla öğreniyor. Zaman değiştikçe de haklar evriliyor. Evrensel normlara bakınca da insanın hakları her koşulda yalnızca insan olmasından kaynaklanıyor. Yani modern dünyada yasalar “Yaradılanı yaradandan ötürü sevin” gibi dolaylı bir önemseme yerine “insanlık onuru”ndan bahsediyor.

Bu ülkede mesela, darbe dönemi kuşağı korkunç işkencelere maruz bırakılmıştı, işkencede hayatını kaybedenler oldu, ser verip sır vermeyenlerin destanlarında büyüdük, bizim kuşak geldi. Süresi uzatılmış gözaltılardan kemikler kırık, dudaklar patlak, saçlar yoluk, üst baş yırtık çıkılır, soranlara “Neyse ki işkence yoktu, sadece kaba dayak” denilirdi. İşkenceyi; vücuda elektrik verilmesi, tecavüz, makata cop sokulması, Filistin askısı, falaka, dışkı yedirme, tırnakların çekilmesi gibi yüzyıllar öncesinde kalması gereken acılardan oluşuyor sanıyorduk. Zira daha 10-15 sene bile olmamıştı işkencelerin en vahşileri yaşanalı. O korkunç işkenceden sağ çıkanlar yanı başımızda hâlâ mücadele içindeyken odunla dövülmeyi mesela işkenceden saymıyorduk sanki. Fazla onurlu durursan, kaba dayak insanlık onurunu zedelemezmiş gibi. Saçmalıkmış bu tavır bugünden bakınca.

Sonrasında dünyanın geri kalanı gibi insanlık onurunu öncelikleyen şekilde TCK güncellendi. Eskiden işkence mağdurunun sanık pozisyonunda olmasını, işkence yapanın güç kullanma yetkisine sahip bir kamu görevlisi olmasını şart gören dar kapsamlı işkence tanımı TCK madde 94 ile genişletildi.

(1) Bir kişiye karşı insan onuruyla bağdaşmayan ve bedensel veya ruhsal yönden acı çekmesine, algılama veya irade yeteneğinin etkilenmesine, aşağılanmasına yol açacak davranışları gerçekleştiren kamu görevlisi hakkında üç yıldan on iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. (Ek cümle:12/5/2022-7406/4 md.) Suçun kadına karşı işlenmesi halinde cezanın alt sınırı beş yıldan az olamaz.

(2) Suçun;

a) Çocuğa, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye ya da gebe kadına karşı,

b) Avukata veya diğer kamu görevlisine karşı görevi dolayısıyla, İşlenmesi halinde, sekiz yıldan on beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

(3)........

© Evrensel